གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ས་བོན་འཚོལ་ཞིབ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཟིན་ཐོ།
གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ས་བོན་འཚོལ་ཞིབ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཟིན་ཐོ།
(ཆབ་ཆ) ཨ་ཚ།
2015ལོའི་སྤྱི་ཟླ3པའི་ནང་ཁོ་བོས་རང་ཉིད་ཀྱི་བསླབ་རམས་པའི་མཐར་ཕྱིན་དཔྱད་རྩོམ་སྟེ“ཀོའུ་བ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་བའི་ཐོག་མའི་དཔྱད་གླེང”གི་ཉེར་མཁོའི་རྣམ་ཐར་ས་བོན་འཚོལ་སླད། ཁྲི་ཀའི་འཕྲང་དམར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཨ་སྐོང་སྡེ་བར་ཐེངས་དང་པོར་ངོ་བསྐྱོད་བཅར་འདྲིར་ཕྱིན་པ་ཡིན། གཙོ་བོ་བླ་མ་འདིའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཨ་སྐོང་གི་ཆགས་རིམ་ལོ་རྒྱུས་དང་ཀོའུ་བ་ཚང་ཞེས་པའི་བླ་མ་ཚང་འཁྲུངས་སའི་གཞིས་ཤུལ། ལྷག་པར་ཁོང་ཚང་སྐུ་དངོས་སྒྲུབ་པ་ཉམས་ལེན་དུ་ཕེབས་མྱོང་པའི་སྒྲུ་བ་ཙ་དང་ཤུག་ལྷེ་ནང་ལྟ་བུ་ལ་དངོས་བཅར་རྟོག་ཞིབ་ཀྱིས་སྡོམ་པས་མི་མགོ་བརྒྱད་ལ་བཀའ་འདྲི་བྱས་མཐར། བདག་གི་དཔྱད་རྩོམ་གྱི་སྔ་ཕྱིའི་གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ལ་ཁ་ཙམ་མིན་པའི་རྔོ་ཐོགས་པ་བྱུང་། ཡིན་ནའང་། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པ་སྐུ་དངོས་ཀྱིས་བཏབ་པར་གྲགས་པའི་ཀོའུ་བ་དགོན་པ་དང་ཁོང་ཚང་འཇའ་ལུས་སུ་གྲོལ་སའི་བྲག་དཀར་རི་ཁྲོད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཡིག་ངོ་ཙམ་གྱི་ངོས་ཟིན་རབ་རིབ་ཙམ་མ་གཏོགས་མ་བྱུང་སྟབས། སློབ་གྲྭ[1]འཚོགས་རྗེས་ཀྱི་སྤྱི་ཟླ4པའི་ཚེས10ལ་ཡང་གཅན་ཚ་ཚོ་དྲུག་ནས་ཡིན་པའི་གྲོགས་རྟ་མགྲིན་སྐྱབས་དང་ལྷན་དུ། ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ནས་སྤྱི་ལེ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་ལྷག་གི་ཆར་ཆགས་པའི་གཅན་ཚར་ཆས་པ་ཡིན། གཤམ་ནས་བདག་གིས་གནས་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ལ་བསྐྱོད་པའི་མཐོང་ཐོས་ཡོད་རྒུ་ཟིན་ཐོའི་རྣམ་པས་ཡི་གེར་དགོད་བསམ་པ་ལ། མཐའ་དོན་སྣོན་འཕྲི་དང་བླང་དོར་ཅི་རིགས་བགྱིས་ཏེ་འདིར་དོན་ཚན་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ལམ་ནས་བརྗོད་པའི་ཁུལ་བྱས་མོད། དགོས་མེད་ཀྱི་ཚིག་ལྷག་དང་ལུང་རིགས་ཀྱིས་མ་ཆོད་པ་དག་ཀྱང་མང་སྲིད་ན་མཁྱེན་ལྡན་དག་ནས་གང་བདེ་བྱོས་ཞེས་ཀྱང་སྨྲའོ།།
དང་པོ། སྐུའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཨ་སྐོང་གི་སྐོར།
གཅིག དེ་ཡང་ཁྲི་ཀ་རྫོང་མཁར་ནས་གང་དེའི་ཤར་ཕྱོགས་རྒྱུད་ཀྱི་འཕྲང་དམར་ཡུལ་ཚོའི་བར་དུ་ཧ་ལམ་སྤྱི་ལེ་ཉི་ཤུ་ཙམ་ཡོད་ལ། དེ་ནས་ཡར་རླངས་འཁོར་རམ་འཕྲུལ་རྟས་སྐར་མ་བཅུ་ལྷག་ལ་ཕྱིན་ན་ད་གཟོད་ཨ་སྐོང་སྡེ་བའི་དར་རྡང་མཐོང་ཐུབ། དེ་ནི་ཏག་ཏག་རྣམ་ཐར་དད་པའི་འཇུག་ངོགས་སུ“དབུས་གཙང་དང་བལ་བོ་སོགས་སུ་མཁས་གྲུབ་དང་པཎ་ཊི་ཏ་དུ་མ་ལ་མདོ་སྔགས་དུ་མ་སྦྱངས་པའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ། ཏ་དབེན་གཞོན་ནུ་སེང་གེའི་སློབ་མ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད”[2]ཀྱི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཏེ་བྲག་དགོན་པའི་བཞེད་ལུགས་ལྟར་ན“ཨར་སྐོང”[3]དུ་སྐད་པ་དེའོ།།(ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་རྣམ་ཐར་ཚིགས་བཅད་མ་ལས།“ཡུལ་གངས་ཅན་ཤར་གྱི་ཕྱོགས།། མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀའི་ཨར་གོང་ས་ཆ་རུ།།”ཞེས་ཨར་གོང་དུ་འབོད། ཡིན་ནའང་ད་ལམ་ཡོངས་གྲགས་ལྟ་བུར་ཨ་སྐོང་དུ་འབོད་ཀྱིན་གདའ།) དེ་ནི་སྙན་ཐོད་དུ་འབོད་པའི་རི་བརྗིད་པོ་ཞིག་མདུན་རི་བྱས་ཤིང་རྒྱབ་རི་རྟ་རྫོང་ཞེས་བྲག་སྐྱ་བོ་ཞིག་ལྕགས་རིའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པའི་དྲུང་དུ་ལྟེམ་མེར་ཆགས་འདུག སྡེ་མི་སྐོར་ཞིག་ལ་བཀའ་འདྲི་བྱས་པ་ཡིས་སྔོན་ཆད་ཞིང་ཕྱུགས་གཉི་ག་གཉེར་བའི་རོང་མ་འབྲོག་གི་སྡེ་བ་ཞིག་ཡིན་མོད། ད་ལྟའི་དུས་ལ་ཁྱིམ་ཚང་རེ་ཟུང་གིས་མ་གཏོགས་ར་ཕྱུགས་འཚོ་སྐྱོང་གི་ལས་དེ་དོར་ཚར་བ་དང་། ཞིང་ལས་གཉེར་མཁན་ཡང་ཉུང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་དབྱར་རྩྭ་དགུན་འབུ་བརྐོ་བ་དང་ཞོར་ལས་སུ་འགྲོ་བར་གཞོལ་ཆེ་ཟེར། དེ་ལས་ཀྱང་དུད་ཁྱིམ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་གིས་ཟིན་པའི་སྡེ་བ་འདིར་ད་སྔའི་ཚུན་དུ་སློབ་ཆེན་དངོས་གཞི་སློབ་མ་བདུན་ཙམ་མ་གཏོགས་མ་བྱུང་བར་དཔགས་ན་སློབ་གསོའི་སྐོར་ལ་མཐོང་སྤྲད་པའི་ཚད་དེ་ཅུང་ཙམ་ཉམ་ང་བའི་སྣང་བ་འཆར། ཡིན་ནའང་བོད་མིའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་དྲི་ངད་སྔར་བཞིན་སྟུག་པོར་འདུག་སྟེ། ཆོས་དང་འཇིག་རྟེན་གཉི་གའི་སྔར་སྲོལ་མང་པོ་ཞིག་ད་ལྟ་སྔར་བཞིན་རྒྱུད་འཛིན་ཐུབ་འདུག་པ་གུས་པའི་ལོ་ངོ་གཅིག་རིང་གི་རྒྱུས་ལོན་ལས་ར་སྤྲད།
2015ལོའི་སྤྱི་ཟླ2པའི་ཚེས7ལ། ང་རང་གྲོགས་པོ་ཞིག་གི་ལམ་ཁྲིད་ལ་བརྟེན་ནས་སྡེ་བ་འདིའི་སྔ་ཕྱིའི་ལོ་རྒྱུས་ཤིན་ཏུ་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་པར་སྐད་པའི་སྔགས་འཆང་ལྷ་བྱམས་ཐར་དང་ཨ་ཁུ་ལྷ་མཆོག་ཚེ་རིང་སོགས་ལ“ཨ་སྐོང”ཞེས་པའི་མིང་འདིའི་ངོས་ནས་བཀའ་འདྲི་བྱས་དུས། བཤད་ལུགས་གཉིས་བྱུང་བ་སྟེ། གཅིག་ནི་ཨར་ཇག་སྐོང་སའི་གནས་ཡིན་པས་ན་ཨ་སྐོང་ཞེས་དང་། གཞན་དེ་ནི་བྲག་ངོས་སུ་ཨ་ཡིག་རང་བྱོན་ཞིག་བབས་པ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་བཀུར་བས་འདོད་དོན་གྲུབ་ཅིང་རེ་བ་བསྐངས་པ་ཞིག་བྱུང་བས་ཨ་སྐོང་དུ་ཐོགས་ཟེར་བ་འདི་རེད། ཁོ་ཚོའི་བཤད་སྲོལ་ལ་འགྲེལ་ལུགས་ཕྱི་མ་དེ་ཡོངས་གྲགས་ལ་འཛིན་ཀྱིན་ཡོད་སྐད་ཐོས།
འདིར་དམིགས་གསལ་ང་རང་ཤིན་ཏུ་ཡིད་སྐྱོ་བ་ཞིག་ལ། སྡེ་བ་འདིའི་ནང་དུ་ལོ་ལོན་རྒན་གྲས་སྐོར་ཞིག་ལས་དུས་རབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ནང་བྱོན་པའི་བསྟན་འཛིན་གྱི་སྐྱེས་བོ་ཆེན་པོ་དཔལ་མཉམ་མེད་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོའི་ཚིགས་སྔ་མའི་དགེ་ཚུལ་གྱི་ལས་སློབ་མཛད་པོ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་ཐར་ལོ་རྒྱུས་ལ་ཆ་རྒྱུས་མི་བདོག་པ་འདི་རེད། མང་དག་ཅིག་ལ་ཨ་ལགས་ཀོའུ་བ་ཟེར་བའི་མཚན་ཟུར་ཙམ་དང་རང་ཡུལ་གྱི་སྒྲུ་བ་ཚ་ཟེར་བའི་སྒྲུབ་ཕུག་ཅིག་ཡོད་པ་ངོ་འཕྲོད་པ་ཙམ་རེད། འདི་དང་བསྡུར་ན་གཅན་ཚའི་ཕྱོགས་སུ་ཁོང་གི་ཞིབ་ཕྲའི་རྣམ་ཐར་ལ་གོ་བ་ཟབ་ཙམ་མཆིས། ངས་ཁོ་ཚོ་ལ་བླ་མ་འདིའི་རིན་ཐང་སྐོར་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་དྲན་ཚུལ་ཉི་ཚེ་བ་དག་བཤད་པ་ལ། རྒན་གྲས་དེ་དག་གཏིང་ནས་མགུ་བཞིན་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་ལ་གུས་པ་ང་ཉིད་བླ་མ་ཚང་གི་འཁྲུངས་གཞིས་སུ་འཁྲིད་པར་བསྐུལ་བྱུང་། བླ་མའི་འཁྲུངས་གཞིས་སུ་གྲགས་པ་གང་ཉིད་ནི། ཁོང་གི་ཕྱག་ཡུལ་དམ་པ་ཨ་སྐོང་སྡེ་སྟོད་དུ་ཨ་མྱེས་དམ་ཅན་དུ་བཀུར་ཡོད་པའི་རི་བོ་དམར་སེར་ཅན་དེའི་རྩར་ཆགས་འདུག་ལ་ད་ལྟ་ཡོངས་གྲགས་ཀྱིས་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཟེར་བ་དེའི་མཁར་ཤུལ་ཡིན་ཟེར། ང་འདྲི་བརྩད་དུ་སོང་དུས་ཚེ་རིང་དོན་གྲུབ་ཀྱང་ཁྱིམ་དུ་འདུག་པས་དེའི་སྐོར་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཕྲན་ཙམ་བྱས་པར་ཁོས་བཤད་པ་ལྟར་ན་བླ་མ་ཚང་གི་གཞིས་ཤུལ་དངོས་དེ་ནི་ད་ལྟའི་ཁོ་ཚང་གི་མཁར་ཤུལ་དེ་མ་ཡིན་པར། སྒོ་སྔུན་ཡོངས་རྫོགས་དང་དེའི་འགྲམ་ན་གྱང་རས་བསྐོར་ཡོད་པའི་སིལ་ར་དེ་གཉིས་ཡིན་འདུག བླ་མ་ཚང་གི་མཁར་གྱང་གི་ཤུལ་རྗེས་ཙམ་ཡང་ལྷག་མེད་པས་སྔོན་ཆད་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ཆགས་མྱོང་ཞེས་ན་རྣར་མི་འགྲོ་བའི་ཚོད་དུ་གདའ། བདག་གི་ཅི་ཞིག་ཤེས་འདོད་ཀྱི་མཚར་བློ་དེ་རྟ་ཕོ་རྩྭ་ཆུས་མ་ཚིམས་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་བར་བརྟེན། དེ་ནས་ཡང་འདིའི་སྐོར་ལ་ཅུང་ཟད་རྒྱུས་མངའ་ཡོད་ཟེར་བའི་རྒན་རབས་པ་ཕག་པ་རྒྱལ་ཁྱོ་ཤུག་གཉིས་ཀྱི་སར་སོང་བ་ཡིན། ལོ་ཟླས་དེད་ནའང་དྲན་པ་ནི་སྔར་ལྟར་དུ་འདུག་སྟེ། ཁོ་ཚོའི་ཕ་མེས་ཤིག་ལོ་གྲངས་བརྒྱད་ཅུ་ཡས་མས་སུ་སོན་མྱོང་བ་དེའི་སྐབས་ནས་བཟུང་སྟེ་བླ་མ་ཚང་གི་མཁར་ཤུལ་དེ་སྟོང་བར་ཆགས་འདུག་པ་དང་། སྔོན་གྱི་བཤད་རྒྱུན་དུ་གསེར་ཚོན་བྱུགས་པའི་མཆོད་ཁང་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་སྐད་འདུག་ལ། སུ་ཞིག་གིས་གཞིས་ཀ་འདི་བཟུང་ན་གསེར་གྱི་རྡོ་རིལ་ཞིག་བསྙལ་ནས་བཞག་ཡོད་པའི་བསོད་ནམས་ཡོད་ཅེས་ཁོ་ཚོར་བཤད་མྱོང་ཞེས་ང་ལ་སྨྲས་སོང་། དེའི་མི་ཚད་ལོ་གྲངས་བདུན་ཅུར་བསླེབ་གྲབས་ཡོད་པའི་རྒན་རབས་ཁོང་གཉིས་སྔོན་ཆད་ལོ་གཞོན་ཡིན་དུས། བླ་མ་ཚང་གི་ཅུང་ཙམ་ཆ་ཚང་དུ་མངོན་པའི་མཁར་ཤུལ་ནང་དུ་ཚེར་སྡོང་གིས་ཀུན་ནས་ཁེངས་ཡོད་པར་མ་ཟད། མ་གྱང་གི་ངོས་ཕར་བརྐོས་ཏེ་སྣོད་ཆས་འཇོག་སའི་ཆ་གར་བཅོས་མྱོང་པའི་ཤུལ་རྗེས་ཀྱང་མཐོང་མྱོང་སྐད།
གཉིས། ཁོ་བོ་ཨ་སྐོང་དུ་ཕྱིན་པའི་ལག་ཡོང་གཞན་དེ་ནི《དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད》ལས་འབྱུང་བའི“ཀོའུ་བ་རི་ཕུག་པ”[4]ཞེས་པའི་སྐོར་ལ་སྔ་ཕྱིའི་གཏན་ཚིགས་ཕུ་ཐག་ཆོད་པ་ཞིག་བྱུང་བ་དེ་ཡིན། སྤྱིར་ཚིག་མཛོད་ཀྱི་ཁུངས་གཏུགས་ས་ལྟ་བུ་ནི་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་ཡིན་པ་དཔགས་ནུས་མོད། “ཀོའུ་བ་རི་ཕུག་པ”ཅེས་པའི་མཚན་ཟུར་འདི་གཞུང་འདིར་གཏན་ནས་འབྱུང་མེད་ན། ཁོ་བོ་མཚར་འཛིན་གྱི་བློ་ཞིག་གིས་ཀུན་ནས་བརྟས་འོངས་མོད་འོལ་ཚོད་ཀྱིས་འཇུག་མ་སྤོབས་པས་རེ་ཞིག་བསྐྱུར། གང་ལྟར་ཨ་སྐོང་དུ་ངོ་མཚར་གཏམ་རྒྱུད་འདི་ལ་གྲགས་སྐད་ཆེ་ཙམ་གདའ།
དེ་ཡང་འདི་སྐད་གྲགས་ཏེ། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པ་མཆོག་སྐུའི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཨ་སྐོང་རྒྱབ་ཀྱི་འགག་ཚའི་ཤུག་ལྷེ་ནང་ཞེས་པ་དེར་སྒྲུབ་པ་ལ་གཞོལ་བཞིན་པའི་སྐབས་ཐོག་ཅིག་ལ། ཁོང་ལ་བན་ཕྲུག་ཅིག་ཡོད་པ་ནམ་རྒྱུན་འཐུང་ཆུ་ལེན་དུ་སོང་དུས། བོན་པོའི་སྒོམ་རྩ་ཞེས་པ་དེའི་བོན་ཕྲུག་ཚོས་རྟག་པར་བན་ཕྲུག་གི་ལམ་བཀག་སྟེ་བསྙད་བརྐོ་བའམ་བརྡེག་པ་སོགས་བྱས་པས་ཉིན་ཞིག་བླ་མ་ཚང་གིས་ཐུགས་ཀྱིས་མ་བཟོད་པ་དང་ཅོ་འདྲི་སློང་མ་འདོད་པ་དང་བྱ་ཐབས་ཟད་པ་སོགས་གང་ཡིན་རྟོགས་དཀའ་ཡང་། རི་དང་ལུང་བ་བརྒྱ་ཕྲག་བརྒལ་བའི་ཕར་ནང་ཞིག་ན། ཤིང་སྒང་གྲམ་པ་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དེར་འབབ་ཀྱིན་པའི་ཆུ་མིག་ཅིག་རང་གི་སྒོམ་གནས་ཕྱོགས་སུ་འདྲེན་དགོས་པར་བསམས།
ཉིན་ཞིག་ལ། བླ་མ་ཚང་གིས་བྱེ་མ་སྣེ་དོ[5]གང་སྒྲུབ་སྟེ་ཤིང་སྒང་གྲམ་པ་ནས་འགག་ཚའི[6]ཤུག་ལྷས་ནང་བར་དུ་ཐང་ལ་གཏོར་བཞིན་གཏོར་བཞིན་སླེབས་ཤིང་། བན་ཕྲུག་ལ་ཁྱོས་ཇ་བསྐོལ་དང་དེ་རིང་མགྲོན་པོ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཐོན་རྒྱུ་ཡོད་ཟེར་ནས་བཞུགས། བན་ཕྲུག་གིས་ཀྱང་བླ་མའི་གསུང་བཞིན་བསྒུག་ནས་བསྡད། ཡུད་ཙམ་འགོར་རྗེས། བླ་མ་ཚང་གིས་མགྲོན་པོ་ཐོན་གི་ཨེ་ཡོད་ཀི་ཞེས་བན་ཕྲུག་ལ་དྲིས་པ་ན། བན་ཕྲུག་གིས་སྔ་ཕྱིར་ཐེངས་གཉིས་ལ་བལྟས་ཀྱང་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་། ཐེངས་གསུམ་པ་དེར་ད་གཟོད་མ་གིའི་ལུང་མདོ་ན་ཤང་ཤང་གི་སྒྲ་དང་བཅས་པའི་ཆུ་བོ་ཞིག་སའི་རྡུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་བཞུར་ཀྱིན་པ་མཐོང་བས། བླ་མ་ཚང་ལ་མགྲོན་པོ་གཞན་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་ཡང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞུར་ནས་འོང་བཞིན་པ་མཐོང་ཞེས་ཞུས་པ་ན། བླ་མ་ཚང་ཐུགས་དགྱེས་ནས་དེ་རིང་གི་འུ་གཉིས་ཀྱི་མགྲོན་པོ་དེ་ཡིན། ད་འགྲིག་སོང་། ཇ་མཆོད་བྱོས་ཞེས་བན་ཕྲུག་ལ་གསུང་དཀར་ཇ་ཡི་མཆོད་པ་འབུལ་དུ་བཅུག་སྟེ་བསུ་བ་བྱས་མྱོང་སྐད། ཕལ་ཆེར་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་རང་གི་སྙིང་ནས་གཅེས་པའི་བན་ཕྲུག་ལ་གཞན་གྱིས་རྡུང་རྡེག་མྱོང་དུ་བཅུག་པའི་ལོ་ཟླ་མཇུག་རྫོགས་ཡོད་ངེས་ལ། ཕལ་ཆེར་ཉིན་དེ་ནས་བཟུང་སྟེ“ཀོའུ་བ་རི་ཕུག་པ”ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་འདི་ཡང་ལུང་པ་འདིའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་སོང་བའང་རྟོགས་ཐུབ། སྤྱིར་རྒན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གཏམ་རྒྱུད་འདི་གསུངས་པའི་ཚེ་ན་གསོན་ཉམས་ཀྱིས་ཕྱུག་ཅིང་བདེན་སྣང་གིས་སྤྲས་ཡོང་མོད། ཡི་གེར་ཕབ་རྗེས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ལ་གཉིག་མའི་ཁྱད་གཤིས་མ་ལྡན་ན་ནི་ཕྲན་གུས་པའི་ཤེས་ཚད་ཀྱིས་མ་ནུས་པས་ཡིན་ན། འདིར་ཀུན་ལ་དགོངས་གསོལ་གནང་རོགས་ཞེས་ཀྱང་ཞུའོ།།
གཉིས་པ། ཀོའུ་བ་དགོན་དང་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད།
ཀོའུ་བ་དགོན་པའི་གནས་ཡུལ་ཐད་གོང་གསལ་གླེང་གཞིའི་ཁྲོད་སོང་ཟིན་པ་ལྟར་ཏེ། གཙན་ཚའི་བྱང་ཕྱོགས་རྒྱུད་ཀྱི་སྤྱི་ལེ་ལྔའི་མཚམས་ན་ཆགས་པའི་ཚོ་དྲུག་ཡུལ་ཚོའི་ཁོངས་ཀྱི་མཚོ་བྱུང་སྡེ་བའི་སྟོད་རྒྱུད་དུ་ཡོད་ལ། རྒྱབ་ལྗོངས་རི་ལ་གཏད་ཅིང་མདུན་ལྗོངས་ནགས་མོས་བརྒྱན་པ་ཡིས་འབྲོག་དགོན་ཉམས་དགའ་ཞིག་ཏུ་འཆར། ད་ལྟ་ཡུལ་འདིའི་མི་རྣམས་ཀྱིས“དགོན”ཞེས་འབོད་པ་ལས་ཀོའུ་བ་དགོན་ཞེས་དགོན་པའི་མཚན་དངོས་ཀྱིས་འབོད་པ་ཧ་ལམ་མི་སྣང་།
སྔོན་མའི་དུས་ལ། དགོན་འདིའི་ཐོག་མའི་ཆོས་བརྒྱུད་ཐད་གཞན་དག་བཤད་ན་ས་སྐྱ་པ་ཡིན་པར་སྐད་ཀྱང་། སྒྲུབ་བྱེད་ཡང་དག་ཅིག་རྙེད་དཀའ། བརྒྱ་ལ་ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་གོང་ལ་དཔོན་རྒྱུད་ཀྱིས་བསྐྱངས་པའི་སྒྲོས་གསལ་ཡང་འདི་ཙམ་ཞིག་གིས་ས་སྐྱ་པར་འགྲོ་དཀའ་སྙམ། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་དགོན་འདིའི་ཐོག་མའི་མེས་པོ་ལྟ་བུ་ལགས་ཏེ། རྗེས་སུ་བྱ་ཁྱུང་གི་མཁན་ཁྲིར་ཕེབས་གཤིས་རྗེས་ཀྱི་ཀོའུ་བ་དགོན་པའང་བཀའ་གདམས་པ་ལྟར་སོང་མེད་གྲང་སྙམ། གང་ལྟར་ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་རྗེས་ནས་དགེ་ལུགས་པའི་དགོན་སྡེ་འཁྲུལ་མེད་ཅིག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་སྤྲུལ་སྐུའི་ལམ་དུ་ཡང་སོང་ཡོད་པ་འདྲ། དགོན་པའི་ཐོག་མའི་རྣམ་པའི་ཐད་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་དུ“བླ་མ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་རི་ཁྲོད་རྒྱ་བསྐྱེད”[7]ཅེས་འབྱུང་ཡོད་ལ་ཚིག་ཟིན་འདི་ལས་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པའི་སྐབས་སུ་ཀོའུ་བ་དགོན་འདི་དགོན་པ་མཚན་ཉིད་པ་ཞིག་མིན་པར་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་བྱ་སའི་རི་ཁྲོད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡོད་པ་རྗེས་སུ་དཔགས་ནུས། དགོན་པའི་ལས་སྣེ་བ་ཞིག་ལ་དྲིས་པར་ད་ལྟའི་ཆར་དགོན་པ་ཡོངས་ལ་གྲྭ་བཙུན་བརྒྱད་བཅུ་གྱ་བཞི་དང་གྲྭ་ཚང་གཉིས(རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་དང་ཐོས་བསམ་གླིང་།)བཅས་ཡོད་པ་དང་། ལྔ་མཆོད་དང་གོས་སྐུ་བཤམས་པ་སོགས་སྔོན་མའི་ཆོ་ག་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཕྱག་ལེན་བརྩི་སྲུང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་གསུངས། དགོན་བདག་བླ་མ་ནི་ཨ་ལགས་ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཉིས་པ་བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཕྱུག་མཆོག་རེད་ལ་ད་ལྟ་ནི་དགོང་གྲངས་ལྔ་བཅུའི་ཚོད་དུ་གདའ། ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་གྱི་བཀའ་རྩོམ་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་སུ་གསལ་བ་ལྟར་ན། དགོན་འདིར་གྲུབ་དབང་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན་དང་རྗེ་ཞྭ་དམར་པཎྡི་ཏ་དང་བླ་ཁོ་རིན་པོ་ཆེ་སོགས་ཀྱིས་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་མྱོང་བར་མ་ཟད། ཀོའུ་བ་སྐུ་གོང་མ་དག་ནི་ཕྱི་ནང་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཐུགས་རྒྱུད་གཏམས་ཡོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གདའ། དཔེར་ན་ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ནི་འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་ནས་ཐོན་ཞིང་རྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་དང་པཎ་ཆེན་ཆོས་རྒྱན་སོགས་ལའང་ཆོས་འབྲེལ་གསེར་གྱི་ཐག་པ་དམ་པོར་འབྲེལ་ཞིང་། རྗེས་སུ་མདོ་སྨད་དུ་ཕེབས་ནས་ཀྱང་ཤར་སྐལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོའི་ཡོངས་འཛིན་དུ་བཀུར་བ་དང་རྗེ་སྐུ་འབུམ་ཚང་གི་ཁྲི་བར་བཞུགས་པ་སོགས་མཁས་པའི་གྲགས་པ་འབར་བའི་མཚན་སྙན་ཆེ་ཞིང་། ཕྱིས་ཀྱི་ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་བློ་བཟང་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱང་ཨ་ལགས་བླ་ཁོ་མཆོག་གི་ནང་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་གཅིག་པུར་གྱུར་པ་སོགས་ཀྱི་འཕྲིན་ལས་བརྗོད་ཀྱིས་མི་ལང་། ལྷག་པར་ཀོའུ་བ་བཙན་པོ་མའམ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བ་དགེ་འདུན་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་སྐབས་སུ་ཧོར་མོ་ཁག་གསུམ་གྱི་བླ་དཔོན་མཛད་དེ་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་བའི་སྐབས་སུ་(ཧོར་མོ་ཁག་ཅེ་ན་ཡུལ་སྡེ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། ཁྲི་ཀའི་འཕྲང་དམར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཨུའུ་རོང་གིས་མཚོན་པའི་ཡུལ་སྡེ་ཁ་ཤས་དང་གཅན་ཚའི་ཚོ་དྲུག་ཡུལ་ཚོའི་ཁོངས་གཏོགས་ཀྱི་སྔོ་སྐྱ་དང་རྡོ་རིང་། ཧོར་བ་ཞི། ནག་ཀ མཚོ་བྱུང་། ལྷ་སྡེ། གཡག སྤྲེལ་ནག་ཉིན་སྲིབ་གཉིས། མོག་ཀྱཱ། གནམ་གོང་བ། རྨེ་རུ་གོང་འོག་གཉིས། ལོ་བ། སིལ་ཞིང་། ཆེ་ཚང་མ། ཞོན་བཟང་སོགས་ཀྱང་འདུ་བར་བཤད།)ཆོས་སྲིད་གཉི་གའི་དབུ་འཕང་མཐོ་རབས་ཤིག་འདུག འདི་ལ་རྒྱལ་བའི་གདུང་འཚོབ་ཆེན་མོ་ཨ་ལགས་བླ་ཁོ་རིན་པོ་ཆེས་འདི་སྐད་གསུང་མྱོང་བ་ཐོས་ཏེ། དགོན་འདིའི་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་སྔོན་མ་སྔོན་མ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་ཆེན་པོ་དག་ཡིན་ཡང་། ས་གནས་མཐའ་འཁོབ་ཡིན་དྲགས་པས་ཆུད་ཟོས་སུ་སོང་བ་མ་ལེགས། སྤྲུལ་བའི་སྐུ་རྗེས་མ་འཁྲུངས་པའི་དུས་ལ་འོ་སྐོལ་དགོན་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྐུ་བརྗེ་སྤོར་བྱེད་ཅེས་ཨ་ལགས་ཀོའུ་བ་སྐུ་སྔོན་མ་ཚང་ལ་གསུང་མྱོང་བ་འདིས་ནི་ཀོའུ་བ་སྐུ་ཕྲེང་ན་རིམ་གྱི་ཐུགས་རབ་ལ་གདེང་འཇོག་ཚད་མཐོན་པོ་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྣམ་ཐར་དག་དང་དམངས་ཁྲོད་དུ་རླུང་ལྟར་གྲགས་ནས་ཡོད་པའི་ཨ་ལགས་ཀོའུ་བའི་ཟླ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་དཔྱོད་ལ་ཁས་ལེན་ཡང་བྱིན་ཡོད་པ་དཔགས་ཐུབ།
ང་རང་ཆེས་ཆེར་ཡིད་ཕངས་པ་ཞིག་ནི་དགོན་པའི་ཕྱི་ནང་མ་བསྐྱུར་བར་མཇལ་ཡང་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པ་འོད་ཀྱི་སྐུ་འབག་ནི་ལྟ་ཅི། སྐུ་ཐང་ཞིག་ཀྱང་མཐོང་ལམ་དུ་མ་གྱུར་པ་དེ་རེད། སྤྱིར་ན་དེ་ནི་ཡོད་དགོས་པ་ཞིག་རེད་མོད། འགྲོ་བའི་བསོད་ནམས་ཞིང་ལ་མིག་སྔར་སྨིན་མི་འདུག བདག་གིས་དེའི་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ལན་མང་བསྙད་རྗེས་ཕྱིར་སྔོ་སྐྱ་སྡེ་བའི་གྲོགས་པོའི་ཁྱིམ་དུ་ལོག་ཅིང་། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སྐོར་ལ་ཁོའི་ཁྱིམ་མི་དང་ལྷན་དུ་ལན་མང་བགྲོས། ད་སྔའི་ཚུན་དུ་བླ་མ་འདིའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་འབོད་སྟངས་མི་གཅིག་པ་གཉིས་བྱུང་འདུག་སྟེ། དད་པའི་འཇུག་ངོགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྗེ་བླ་མའི་རྣམ་ཐར་ཁག་ལས“གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད”དང་། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་གི་རྗེས་འབྲང་དང་བཅས་པས“ཀོའུ་བ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་” དུ་འབོད། སྔ་མ་དེར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་མ་ཟད། རྗེ་བླ་མ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་གསུངས་པའང་ཡིན་ངེས་པས་ཤིན་ཏུ་གཙིགས་སྙམ། ཕྱི་མ་དེ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱིས་ཀོའུ་བ་རི་ཁྲོད་བཏབ་རྗེས་མཚན་གྱི་མགོ་ལ་ཀོའུ་བ་ཐོན་པ་རེད་སྙམ་ལ་འོད་ཟེར་ཞེས་པ་ནི་དམངས་ཕལ་བས་ཕར་ཕུལ་བ་ཞིག་ཀྱང་རེད་བསམས། རྒྱུ་མཚན་ནི་བྲག་དགོན་པས་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་རྩོམ་སྒྲིག་བྱེད་དུས་ཡིག་ངོས་ནས་རྙེད་དཀོན་པ་མང་པོ་ཞིག་དམངས་ཁྲོད་ནས་འཚོལ་སྡུད་བྱས་པ་ཡིན་པས། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཀྱི་མཚན་གྱི་དབུའི་ཀོའུ་བ་དང་གཞུག་གི་འོད་ཟེར་ནི་ཁོང་ཉིད་སྐུ་གཤེགས་རྗེས་སུ་ཐོགས་པ་མིན་གྲང་སྙམ། གང་ལྟར་མཚན་སྔ་ཕྱི་གཉི་གར་ཚ་གྲང་ལྟ་བུའི་འགལ་བ་ནི་གཞར་ཡང་མཐོང་དཀའ་གཤིས། རྗེ་བླ་མའི་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལྟར་མ་གཞི་ནས་འབོད་སྟངས་སྣ་ཚོགས་ནི་ཡོད་ཆོག་པ་ཞིག་རེད།
གསུམ། བྲག་དཀར་རི་ཁྲོད་དང་སྐུའི་མཛད་པ་ཐ་མ།
བྲག་དཀར་རི་ཁྲོད་ནི་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པའི་སྐུ་ཚེའི་སྨད་ཀྱི་བསྟི་གནས་ཆེས་མཇུག་མཐའ་མ་དེ་རེད་ལ། གནས་དེ་གར་གཞི་བཟུང་བ་ནས་རི་ཁྲོད་ཕྱོགས་མེད་འགྲིམ་པའི་གོམ་མཚམས་བཞག་པར་མ་ཟད། དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་དང་དམངས་ཁྲོད་ལྟར་ན་དག་པ་མཁའ་སྤྱོད་དུ་གཤེགས་ས་ཡིན་པར་སྨྲ། ལར་ཀུན་གྱི་ངག་ན་ལོ་བའི་བྲག་དཀར་རི་ཁྲོད་ཟེར་ཡང་དོན་དུ་བྲག་དཀར་མཚམས་ཁང་ཞེས་ན་དོན་དང་ལྡན་འདུག དེ་ནི་ལོ་བ་རྫ་བརྒྱུད་ཀྱི་རིའི་རྒྱལ་པོ་ཨ་མྱེས་བྲག་དཀར་ཀྱི་རྒྱབ་ལོགས་ན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འཐེན་ཡོད་པའི་རི་བྲག་སྐྱ་བོ་ཞིག་གི་གདོང་ཁར་སེང་གེའི་ཉལ་སྟབས་ཀྱིས་ཆགས་འདུག ཀོའུ་བ་དགོན་པ་ནས་རྐང་ཐང་གིས་སོང་ན་ཧ་ལམ་དུས་ཚོད་བཅུ་བཞི་ཡས་མས་ལ་འགྲོ་དགོས་ཤིང་། ལུང་བས་ལུང་བ་བརྒལ་ཞིང་རི་བོས་རི་བོ་བརྟོལ་དགོས་པས་མི་ཚད། ལམ་བར་ཡོད་ཚད་ནགས་ཚལ་དང་རྩི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་ཚང་ཚིང་དུ་འཁྲུགས་པ་ཡིས། ཉེ་སར་བཅར་ཚེ་ངུ་བྲོ་བ་དང་བློ་ཕམ་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་བྱིན་འོངས། བདག་གི་གྲོགས་པོ་ཡང་གནས་འདི་ལ་དེ་འདྲའི་རྒྱུས་མངའ་མི་
འདུག་གཤིས། ཕར་འཚོལ་ཚུར་འཚོལ་གྱི་དཀའ་ལས་མང་དུ་བརྒྱབ་ཅིང་། ལྷག་པར་བཀྲེས་སྐོམ་དང་ཤུགས་ཟད་ཀྱི་གདུང་བས་མནར་མནར་རྗེས་ཕྱི་དྲོའི་ཆུ་ཚོད་དྲུག་པ་ཙམ་ལ་གཞི་ནས་རྙེད་འཚོལ་བྱུང་མོད། མུན་རུབ་ལ་ཉེ་བའི་འཇིགས་སྣང་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་བཟོད་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། སྐབས་ཐོག་དེ་ནི་ད་དུང་དཔྱིད་མགོ་མའི་དུས་ཡིན་སྟབས་ཉི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གཏད་པའི་མཚམས་ཁང་མདུན་གྱི་ཆུ་མོ་དེ་ནི་འཁྱགས་རོམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཏུམས་འདུག
རྐང་ལམ་ཕྲ་མོ་ཞིག་ཀྱ་ཀྱུའི་ཚུལ་དུ་རི་སྐེད་ཀྱི་མཚམས་ཁང་ཕྱོགས་སུ་འཐེན་ཞིང་སྒོ་འགྲམ་དུ་ཁང་མུག་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་གཅིག་གི་ནང་དུ་སུ་ཞིག་གིས་ཁ་སང་བསྐྱུར་བ་དང་འདྲ་བའི་ལྟོ་ཆས་སོགས་མ་ཚང་མེད་པར་མཆིས། མཚམས་ཁང་མདུན་ཕྱོགས་ཏག་ཏག་ན་རྡོ་འབུམ་ཆེན་མོ་ཞིག་བརྩིགས་འདུག་ལ་དེའི་མཐའ་སོ་ཡོངས་རྫོགས་དར་ལྕོག་གྱིས་རྣམ་པར་སྤྲས་པ་རྒྱང་རིང་ནས་བལྟས་ན་དད་པ་འཕེལ་བ་ཞིག་རེད། མཚམས་ཁང་དེའང་མདོར་དེད་ན་བྲག་ཕུག་ཅིག་རེད་ལ་ནང་རོལ་ཅུང་ཆེ་ཙམ་འདུག མིས་བཟོས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མིན་པར་མ་བཅོས་རང་བྱུང་དུ་ཡོད་པའི་རྟགས་དོད། དེང་གི་དུས་སུ་མཚམས་ཁང་ནང་དུ་མཚམས་པ་ཞིག་བཞུགས་མྱོང་བའི་རྟགས་ནི་མི་གསལ་ཡང་། ཕུགས་ཀྱི་གཡོན་ཕྱོགས་སུ་རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་འདྲ་ཐང་ཞིག་བཞག་ཡོད་པ་དང་གམ་གྱི་རྡོ་བ་ཞིག་གི་སྟེང་དུ་ཨ་ར་པ་ཙ་ཚར་གཉིས་དང་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་ཚར་གཅིག་བྲིས་འདུག་ལ། གཡས་ཕྱོགས་སུ་མཁན་སློབ་ཆོས་གསུམ་གྱི་འདྲ་ཐང་ཞིག་དང་གམ་ན་བཛྲ་གུ་རུ་ཚར་གསུམ་བྲིས་འདུག ལོ་ངོ་མང་པོའི་རིང་ལ། རི་ཁྲོད་མཚམས་ཁང་འདི་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་པ་ད་ལྟའི་བར་དུ་མ་ཉམས་པར་མངོན་སྟེ། ལོ་ངོ་འདི་འདྲ་མང་པོ་ཞིག་ཕྱིན་ཀྱང་ད་ལྟ་ད་དུང་ཡང་གྲྭ་པ་དང་སྔགས་པ་ཚོ་བར་མ་ཆད་པར་གནས་འདི་རུ་མུ་མཐུད་དུ་སྒོམ་སྒྲུབ་ཉམས་ལེན་ལ་གཞོལ་བཞིན་ཡོད་སྐད། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་ལ་མཇལ་ན་ཀོའུ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ཀྱང་གནས་འདི་རུ་ཡུན་རིང་ལ་ཉམས་ལེན་སྒོམ་སྒྲུབ་ལ་བཞུགས་པའི་ཚིག་ཟིན་འདུག་པར་དཔགས་ན། ཕྱིས་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་མང་དག་ཅིག་ཀྱང་གནས་འདིར་བཞུགས་མྱོང་ཡོད་སྲིད་མོད་གྱ་ཚོམ་དུ་སྨྲ་མི་སྤོབས།
གང་ལྟར་འདིར་བཤད་བྱ་དངོས་སྟེ་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རི་ཁྲོད་འདིར་དག་པ་མཁའ་སྤྱོད་དུ་གཤེགས་པའི་དུས་ཡུན་གྱི་བབ་ལ་བརྟགས་ན། གནས་འདི་ཉིད་ནི་ཁོང་གི་སྐུ་ཚེ་སྨད་ཀྱི་མཛད་པ་སྐྱོང་ས་ཞིག་ཏུ་ལགས་ཏེ། 《བྱ་ཁྱུང་གདན་རབས》ལས་བླ་མ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་ཁྱུང་གི་མཁན་ཁྲི་བསྐྱངས་ཏེ་ཡུན་རིང་འགོར་ཞེས་པའི་གསུང་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པ་དེ་ལ་གཞི་བྱས་ན་གནས་འདི་ག་རང་དུ་ཕེབས་དུས་དངོས་དོན་དགུང་ལོ་བགྲེས་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་ཁ་ཚོན་བཅད་དེ་སྨྲས་ཆོག་པ་འདྲ། དེ་ལ་མདོ་ལས། མང་དུ་ཐོས་པ་ནགས་ཀྱི་ནང་དག་ཏུ།། ལང་ཚོ་ཡོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ས་བདེ།། ཞེས་སུ་གདམས་པ་ལྟར་བཀའ་གདམས་པ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་བཞིན་བསྐྱངས་པ་ཡིན་ངེས། འདིར་གཅན་ཚ་ཚོ་དྲུག་གི་དམངས་ཁྲོད་བཤད་སྒྲོས་ཤིག་སྟེ་བླ་མ་ཁོང་ཉིད་འོད་སྐུ་འཇའ་ལུས་སུ་གྲོལ་བའི་སྐོར་ལ་འདི་སྐད་གྲགས་ཏེ། ཉིན་ཞིག་བླ་མ་ཚང་གིས་གུང་ཚིགས་བཞེས་རན་པའི་དུས་ལ་སླེབས་པ་ན། ཁོང་ཚང་གི་གསོལ་ཐབ་པས་དེ་རིང་གུང་ཚིགས་བཞེས་རྒྱུ་མེད་པས་ཅི་བྱ་ཞེས་སྨྲེ་ངག་བཏོན་པར། བླ་མ་ཚང་གིས་མ་བྲེལ་མ་བྲེལ། འཁྱེར་ཡོང་ནི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་གསུངས། ཡུད་ཙམ་རྗེས་སུ་བུད་མེད་བཙོག་འདྲེ་ཞལ་ངོ་ཤིན་ཏུ་མི་སྡུག་པ་ཞིག་གིས་ལ་ཕུག་ཅིག་བསྣམས་ཐོན་ཏེ་ལ་ཕུག་གི་ཁུ་བ་ཞིག་བསྐོལ་ནས་ཕུལ་བ་ལ། བླ་མ་དང་ཁོང་གི་གམ་ན་གཟུགས་དང་གྲིབ་མ་བཞིན་འགྲོགས་པའི་ཁྱི་གུ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཡོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཧ་ཅང་ཞིམ་ཐག་ཆོད་ཀྱིས་བཞེས་ཡང་། གསོལ་ཐབ་པས་བུད་མེད་དེའི་ཤིན་ཏུ་མི་སྡུག་པའི་ངོ་གདོང་མཐོང་བ་ཡིས་སྐྱུག་མེར་བའམ་ཞེ་ལོག་པའི་ཚུལ་བྱས་ཏེ་གཏན་ནས་མ་འཐུང་། ཁོས་ཉམས་ཤིག་བཞག་དུས་བླ་མ་ཚང་སྔུན་དང་ཁྱི་གུ་རྗེས་མ་བྱས་ཏེ་སྤྲིན་གསེབ་ཏུ་རྒྱུ་བཞིན་པ་མཐོང་བས། ཁོ་ཐོག་མར་བླ་མ་མི་བཞུགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུང་བ་དང་ཞར་ནས་རྫ་རི་ལུང་སྟོང་འདིའི་རྒྱ་ནས་སླར་དགོན་གནས་སུ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་ཨང་སྙམ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་བྱས། སྐབས་དེར་བླ་མ་ཚང་གིས་དངོས་སུ་ཞལ་བསྟན་ཏེ་སང་ཉིན་ནངས་མོར་ཁྱེད་ལ་ལུང་བསྟན་ཞིག་གནང་འོང་ཞེས་གསུང་གི་དབུགས་དབྱུང་བསྩལ། སང་ཉིན་ཞོགས་པ་དེ་ལ་དངོས་གནས་ཁ་བ་མཐུག་པོ་ཞིག་བབས་ཤིང་དོམ་ཞིག་གི་རྐང་རྗེས་ཤིག་མཚམས་ཁང་སྒོ་མདུན་ནས་བཟུང་སྟེ་ཐད་ཀར་དགོན་པའི་མགོན་ཁང་བར་གཏུགས་ཡོད་པ་དེད་ནས་སོང་བས་གཞི་ནས་དགོན་པར་ཐོན་སོང་བར་བཤད། གཅན་ཚའི་རྒན་གྲས་སྐོར་ཞིག་གིས་གོང་གསལ་བླ་མ་ཚང་ལ་ལ་ཕུག་གི་ཁུ་བ་གཡོ་མཁན་བུད་མེད་དེ་ནི་རིགས་ཀྱི་མཁའ་འགྲོ་མ་ཞིག་གམ་སྤྲུལ་བའི་གང་ཟག་ཅིག་དང་དོམ་རྗེས་དེ་ནི་མགོན་པོའི་གསོལ་འདེབས་མྱུར་མཛད་མ་རུ“སྟོང་གསུམ་བགྲོད་ཕྱིར་དོམ་ནག་སྨྱོན་པ་ཆིབས།།”ཞེས་མགོན་པོ་ཀྴེ་དྲ་བའི་བཞོན་པ་དོམ་ནག་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་ལ་ངོས་འཛིན་བཞིན་མཆི། གཏམ་རྒྱུད་འདིར་བདེན་དངོས་རང་བཞིན་དང་བློ་གཏོད་ཡོད་མེད་ཅི་ཆ་ཡང་། གང་ལྟར་ལོ་ངོ་དགུ་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་ཟླ་ཁད་ཀྱིས་འདས་ཀྱང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་ངག་ན་ཁོང་གི་འོད་སྐུ་འཇའ་ལུས་སུ་གྲོལ་བའི་སྒྲོས་ནི་ད་དུང་ཡང་ལྷང་ངེར་གྲགས་སོ།། འདི་ནི་ད་གཟོད་ཁོང་གི་ཆེས་མཐོ་བའི་གདེང་འཇོག་དེ་ཡིན་ཀྱང་སྲིད།
མཇུག་སྡུད།
ལར་བྱ་ཁྱུང་གདན་རབས་སུ“ཆོས་རྗེ་དོན་རིན་པ་མཁན་རབས་སུ་བརྩི་དང་མི་བརྩི་བའི་ལུགས་གཉིས་ལས། བརྩི་བ་ལྟར་ན། མཁན་རབས་གཉིས་པ་ནི་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་ཡིན་ལ”[8]ཞེས་སུ་འབྱུང་བ་ལྟར་དང་ཡོངས་གྲགས་དམངས་ཁྲོད་དུའང་གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་འོད་མཆོག་གིས་སྐབས་ཐོག་དེའི་བྱ་ཁྱུང་དགོན་པ་འདེབས་འཛུགས་སྐབས་ཀྱི་ལས་དཔོན་མཛད་པར་མ་ཟད། རྗེ་བཙུན་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་མོའི་ཐོག་མའི་ཀློག་ཁྲིད་མཁན་ཡིན་པའི་སྐོར་གྱི་སྒྲོས་ཀྱང་བདོག་མོད། ཡིག་ཚོགས་ལ་འཇིགས་པ་ཡིས་སྐབས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་དཔྱད་བྱ་དམིགས་གསལ་བ་ཞིག་ཏུ་བསྐྱུར་ཅིང་། འདིར་འདི་ཙམ་གྱི་གླེང་སློང་ཞིག་གིས་འཐུས་པར་བྱས།
མདོར་ན།གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པ་མཆོག་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་དུས་སྐབས་དེ་ནི་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཆེས་ཆེར་དར་སྒང་རེད་ལ། བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཀུན་ཏུ་མཁས་པས་ས་སྟེང་ཁྱབ་སྟེ་རིག་གནས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཡོ་ལང་རྒྱས་བཞིན་ཡོད། ཡིན་ནའང་བོད་ཀྱི་པར་བརྐོའི་ལས་རིགས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ད་དུང་ཡང་བག་ལ་ཞ་བ་ཡིས་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ནས་འབྱོར་ཁས་ཞན་པའི་མཁས་གྲུབ་མང་པོ་ཞིག་ལ་བསྟན་བཅོས་ཐོན་པའི་གླགས་མ་རྙེད་པ་ཡིན་ཡང་སྲིད་དེ། གང་ལྟར། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་དར་ཐུག་གི་བར་དུ་ཡེ་གེ་རྡོག་གཅིག་ཀྱང་མཐོང་དུ་མེད་པ་མངོན་སུམ་སྟེ། རྗེའི་རྣམ་ཐར་དད་པའི་འཇུག་ངོགས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ལས་ཐོན་པའི་ཁོང་གི་མཚན་ཟུར་ཙམ་གྱི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་ཕྱིས་ཀྱི་མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་སོགས་སུ་ས་བཅད་མ་སྟོང་ཙམ་དུ་རྣམ་ཐར་ས་བོན་དུ་ཐོན་ཡོད་པ་ལྟར་རོ།། དེ་ལྟ་ན་དཔྱད་ཡིག་གིས་ཕོངས་པའི་དཔྱད་ཡུལ་འདི་ལྟ་བུ་ཅོལ་ཆུང་བདག་འདྲའི་ལས་སུ་མ་མཐོང་ཡང་། ཕ་མེས་དག་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་དམ་པ་འདིའི་སྐོར་ལ་ཅུང་ཙམ་རྒྱུས་མངའ་ལོན་ཞིང་དཔྱད་ཡིག་ཁ་ཤས་ཀྱང་ངོ་འཕྲོད་བྱུང་བ་ཡིས་འདིར་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་གི་ཁ་སྐོང་དུ་ཨེ་འགྱུར་གྱིས་མཁྱེན་ལྡན་དག་གི་སྤྱན་སྔར་ཐོག་མའི་གླེང་སློང་གི་ཚུལ་དུ་ཕུལ་བ་དགེ་གྱུར་ཅིག།
མཆན་དང་ལུང་ཁུངས།
[1] འདིར་མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་ལ་གོ་དགོས།
[2] མཁས་གྲུབ་དགེ་ལེགས་དཔལ་བཟང་གིས་བརྩམས། རྗེ་བཙུན་བླ་མ་ཙོང་ཁ་ཆེན་པོའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཐར་བ་དད་པའི་འཇུག་ངོགས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1982 p.13
[3] [4]བྲག་དགོན་པ་དཀོན་མཆོག་བསྟན་པ་རབ་རྒྱས་ཀྱིས་བརྩམས། མདོ་སྨད་ཆོས་འབྱུང་། [M] ཀན་སུའུ་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1982 P.192, P.292
[5] དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་ཀྱིས་བརྩམས། དུང་དཀར་ཚིག་མཛོད་ཆེན་མོ། [M] ཀྲུང་གོའི་བོད་རིག་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 2002 P.103སྟེང“གདལ་སྣེ་གྲམ་པའི་ཆུ་ཀླུང་རི་ཐང་མང་པོའི་འོག་ནས་འགག་ཡུལ་དུ་དྲངས་པས།ཀོའུ་བ་རི་ཕུག་པར་གྲགས”ཞེས་སུ་གསལ་བ་ལྟར་ལགས།
[6] སྣེ་དོ་ཞེས་པ་ནི་མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་སྐད་ཅིག་སྟེ། སྙིང་ཐུམ་མམ་ཕྱུགས་ཟོག་བཤས་རྗེས་ཁོང་བའི་སྙིང་འཐུམ་བྱེད་ཀྱི་སྐྱི་ལྤགས་སམ་སྣོད་ལྟ་བུ་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོདཔ་གང་དེར་གོ་ཡི་འདུག
[7] བླ་མ་ཚང་གི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཨ་སྐོང་དང་ས་མཚམས་འབྲེལ་ཞིང་བར་དུ་རི་རྒྱུད་གཅིག་མ་གཏོགས་མེད་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་སྡེ་བ་ཞིག་གི་མིང་ངོ་།།
[8] ཚེ་ཏན་ཞབས་དྲུང་གིས་བརྩམས། བྱ་ཁྱུང་གདན་རབས། [M] མཚོ་སྔོན་མི་རིགས་དཔེ་སྐྲུན་ཁང་། 1984 P.103