ནམོབུདྡཡྷ། ལེགས་བྱས་འོ་མའི་ཆུ་གཏེར་ལས་ཕྱུངས་མཚན་དཔེའི་རི་དྭགས་གཟུགས་ཀྱིས་མཛེས།། ཟབ་གསལ་ལེགས་གསུང་བདུད་རྩི་སྣང་བས་ཕན་བདེའི་ལམ་བཟང་གསལ་བར་མཛད།། གདུལ་བྱའི་མོས་པ་རྒྱ་མཚོའི་རྗེས་འགྲོ་ཟག་མེད་ཆུ་ཤེལ་ཁགས་ལས་གྲུབ།། ལྷ་ཡི་བླ་མ་ཐུབ་དབང་ཟླ་བས་བདག་སོགས་འགྲོ་བློའི་ཀུ་མུད་སྐྱོངས།། ཆོས་ཀྱི་སྡེ་ཆེན་རྒྱུ་སྐར་བཞིན་བཀྲ་བའི།། སྙིང་བོར་ལེགས་སྨིན་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་ཀྱི་རྫོང་།། སྐལ་བཟང་ཐར་འདོད་འབུམ་གྱི་བསྟི་གནས་གང་།། བྱུང་ཚུལ་གཏམ་གྱི་རྒྱུད་མངས་འདི་ན་སྤྲོ།། ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་མདུན་བསུས་ཏེ་འདིར་སྟག་རིག་དགོན་ཐིས་པ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་རྫོང་ངམ་དགའ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་གསུང་རབ་གླིང་གི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས་ཤིག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤེལ་གྱི་མཆོད་བརྟེན་ཚར་དུ་དངར་བ་ཟླ་གཞོན་ཞུན་མས་ལན་བརྒྱར་བྱུགས་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས་པའི་གངས་རིིའི་མུ་འཁྱུད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་པའི་གངས་ཅན་བོད་ཀྱི་སའི་ཆ་མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀ་གསེར་མོ་ལྗོངས་ཞེས་སྙན་པའི་བ་དན་རིང་དུ་འཕྱོ་བའི་ལྷོ་ཕྱོགས། ཡུལ་གྱི་དགེ་མཚན་དུ་མ་མངོན་པར་ཚང་བའི་སྟག་རིག་གྲོང་དང་རྒྱལ་རོལ་གཞུང་གི་ཆུ་བོས་བར་ཆོད་པའི་ནུབ་ངོས་བཀྲ་ཤིས་གཡང་ཆགས་ ཞེས་པའི་ས་ནི་ཆོས་སྡེའི་གནས་གཞི་ལགས་ཏེ། གནས་འདིར་ཆོས་སྡེ་འདི་མ་ཚུགས་པའི་གོང་རོལ་རབ་ཕྱོགས་མེ་འབྲུག་(སྤྱི་ལོ་༡༦༡༦)ལོའི་ཡས་མས་ཙམ་ལ། སྟག་རིག་བླ་མར་གྲགས་པ་རྟེན་དགེ་བསྙེན་ཡིན་ཡང་མངོན་ཤེས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལྡན་པ། གྲུབ་པ་བརྙེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་གང་དེས་ཀླུ་ནོར་རྒྱལ་དཀར་པོའི་ཕོ་བྲང་ནེའུ་མགོ་མཚོ་མོ་དང་ཁད་མི་རང་སར་སྟག་རིག་གྲྭ་ཚང་ཕྱག་འདེབས་མཛད་པ་ལ། ནམ་ཞིག་གི་ཚེ་ལྷོ་བྲག་གྲུབ་ཆེན་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་མདོ་སྨད་གསེར་ལྡན་འཛིན་མའི་ཁྱོན་ལ་ཞབས་ཟུང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་རེ་ཁྭ་རྣམ་པར་བཀོད་དེ་སྟག་རིག་གྲྭ་ཚང་དུ་ཡུན་རིང་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་ཀྱི་གྲུ་ཆར་ཟད་པ་མེད་པས་གདུལ་བྱ་མང་པོའི་ཡིད་ཀྱི་མྱུ་གུ་རིང་དུ་བསྐྱངས་པར་བརྟེན། སྟག་རིག་བླ་མས་གྲྭ་ཚང་བླ་གྲྭ་དང་བཅས་པ་ཁོང་ལ་ཕུལ་བ་ནས་གནས་འདིར་རིང་དུ་བཞུགས་ཤིང་། མཐར་རབ་དྲག་མེ་གླང་(སྤྱི་ལོ་༡༦༣༧)ལོར་རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་གསང་འཛིན་རྡོ་རྗེའི་ཕོ་བྲང་དུ་གཤེགས།
དེའི་སྐུ་སྐྱེས་གཉིས་པ།
རྗེ་བཙུན་དམ་པ་བློ་བཟང་ཉི་མ་ས་སྟག་(སྤྱི་ལོ་༡༦༣༨)ལོར་སྟག་རིག་ཐིས་པ་ཚང་དུ་འཁྲུངས་པས་སྐུ་ཕྲེང་རིམ་བྱོན་ལ་ཐིས་པ་ཞེས་པའི་མཚན་ཆགས། ཁོང་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་ནས་ཆུ་བཟང་དགའ་ལྡན་ཐུབ་བསྟན་རབ་རྒྱས་གླིང་གི་ཆོས་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ་གཞུང་ལུགས་རབ་འབྱམས་ལ་སྦྱངས་པ་མཐིལ་ཕྱིན་མཛད། བླ་མའི་བཀས་དབུས་གཙང་ཆོས་ཀྱི་ལྗོངས་སུ་བསྐྱོད་ནས་དཔལ་འབྲས་དཀར་སྤུངས་པའི་ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོའི་གྲྭར་ཞུགས། ཀུན་གཟིགས་ལྔ་བ་ཆེན་མོ་དང་། དཀའ་ཆེན་སྨོན་ལམ་དཔལ་སྦྱོར་སོགས་བླ་མར་བསྟེན་ཏེ་གཞུང་ལུགས་ཀུན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཐུགས་བྱན་ཆུད་པར་སྦྱངས་པ་ནན་ཏན་མཛད་པར་དཀའ་བཅུ་བའི་མཚན་རྟགས་བཞེས། སླར་རང་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་རབ་དྲག་ཆུ་ཡོས་(སྤྱི་ལོ་༡༡༦༦༣)ལོར་སྟག་རིག་གྲྭ་ཚང་ད་ལྟའི་དགོན་གནས་འདིར་གནས་སྤོས་ཏེ་དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ལྷ་ཁང་དང་། བཀའ་འགྱུར་ལྷ་ཁང་། མགོན་ཁང་། བྱམས་ཁང་ཆེན་མོ། འདུ་ཁང་ཆེན་མོ་སོགས་གསར་དུ་བཞེངས་ཏེ་ཐིས་པ་བཀྲ་ཤིས་ཆོས་རྫོང་ཕྱག་འདེབས་མཛད། བཅའ་ཡིག་ཆེན་མོ་གསུངས། དེས་ན་རབ་རྒྱན་ས་ཡོས་(སྤྱི་ལོ་༡༩༩༩)ལོའི་ཡན་ལ་སྟག་རིག་གྲྭ་ཚང་བཏབ་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་གྱ་གསུམ་དང་། ཐིས་པ་དགོན་བཏབ་ནས་ལོ་སུམ་བརྒྱ་སོ་དྲུག་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ།། རྗེ་འདི་པས་ལྕང་སྐྱ་ཧུ་ཐོག་ཐུ་ངག་དབང་ཆོས་ལྡན་གྱི་ཞབས་ལ་གཏུགས་ཤིང་བཀའི་དྲུང་ཡིག་གནང་། སོག་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་བསྟན་འགྲོའི་དོན་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བས། གནམ་བསྐོས་སའི་དབང་ཕྱུག་ཁང་ཞི་བདེ་སྐྱིད་རྒྱལ་པོས་“ཨེར་ཏི་ནི་བློ་བཟང་ཉི་མ”ཞེས་པའི་མཚན་གྱིས་གཟེངས་སུ་བསྟོད་དེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་དྲིལ་བསྒྲགས། ལྕང་སྐྱ་རིན་པོ་ཆེས་དགོན་པའི་མཚན་ལ་དགའ་ལྡན་བཀྲ་ཤིས་གསུང་རབ་གླིང་ཞེས་གསོལ་ཞིང་གཟིགས་སྐྱོང་ཚད་མེད་གནང་། གསུང་རྩོམ་པོད་གསུམ་བཞུགས་པ་འབྱུང་བཞིའི་དབྱིངས་སུ་ཐིམ་པར་གྲགས་སོ།།
སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ།
བློ་བཟང་ཐུབ་བསྟན་གསལ་བྱེད་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་སྐུ་གོང་མའི་ཚ་བོར་འཁྲུངས། ལྰ་མོ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་སོགས་མཁས་གྲུབ་དམ་པ་མང་པོའི་ཞབས་ལ་གཏུགས། ཡི་དམ་གྱི་བསྙེན་ཆེན་མང་དུ་བཏང་། རབ་ཉི་མེ་སྤྲེལ(སྤྱི་ལོ་༡༧༡༦)ཙམ་ནས་གངས་ཅན་འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་རྒྱལ་ཀུན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་༧རྒྱལ་མཆོག་བདུན་པ་ཆེན་མོ་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་སྐུ་འབུམ་དུ་བཞུགས་རིང་། མདོ་རྒྱུད་ཐུབ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱི་པད་ཚལ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་བྱམས་བརྩེའི་ཐུགས་ཟེར་གྱིས་ལེགས་པར་བསྐྱངས་ཤིང་། སྐུའི་ཕྱི་བཞིན་འབྲངས་ཏེ་དབུས་གཙང་གི་གནས་ཆེན་རྣམས་ལ་ཞིབ་མཇལ་གནང་། དགོན་པའི་བྱང་གི་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་སྒོ་བཞི་ཅན་དང་། བྱམས་ཁང་ཆེན་མོར་སོ་ཕག་གི་རྒྱ་ཕིབས་དང་གསེར་ཏོག་གིས་བརྒྱན་ཏེ་རྒྱ་བསྐྱེད། སྐུ་ཚེ་སྨད་ལ་ཐུགས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ལ་གཞོལ་ཞིང་གྲུབ་པའི་གོ་འཕང་མཐོན་པོར་གཤེགས། རྗེ་གསར་ཁང་པ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོས་འདི་པའི་ཞབས་ལ་གཏུགས། ཁྲི་ཆེན་བསོད་ནམས་གྲགས་པ་ནས་བརྒྱུད་པའི་གཅོད་དབང་གསན། རྗེ་འདིའི་རིང་ལ་རྙེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ངག་དབང་བསྟན་འཛིན་ཉི་མས་བསྟན་འགྲོ་སྤྱི་ལ་དམིགས་ནས་དགོན་གོང་མར་བསྟན་སྲུང་དམག་ཟོར་མའི་གཏོར་སྒྲུབ་དང་། དགོན་ཞོལ་མར་བྱ་ཁྱུང་གི་འཆམ་བརྒྱུད་ལྟར་འཆམ་པ་གྲྭ་ཚང་བཙུགས་པ་ནས་ད་ལྟའི་རབ་རྒྱན་ས་ཡོས་(སྤྱི་ལོ་༡༩༩༩)ལོའི་ཡན་ལ་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་སོ་བདུན་སོང་ངོ་། མཐར་རབ་འདོད་ས་ལུག་(སྤྱི་ལོ་༡༧༩༩)ལོར་དགུང་གྲངས་ཧ་ཅང་མཐོན་པོར་གཤེགས།
སྐུ་ཕྲེང་བཞི་བ།
རྗེ་བཙུན་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གཅན་ཚའི་དཔོན་རྒྱུད་དུ་འཁྲུངས། རྗེ་གསེར་ཁང་པ། གུང་ཐང་བསྟན་པའི་སྒྲོན་མེ། ཐར་ཤུལ་དགེ་འདུན་ཆོས་སྐྱོང་རྒྱ་མཚོ་སོགས་བླ་མ་བཅུ་ཕྲག་ལྷག་གཙུག་གི་རྒྱན་དུ་བསྟེན། ལུང་རིགས་རླབས་བརྒྱའི་ཕྲེང་བ་མངོན་པར་གཡོ་བའི་ལུང་རྟོགས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་བདེ་ཆེན་ཆོས་གླིང་དུ་ཕེབས་ནས་གཞུང་བཀའ་པོད་ལྔ་ལ་ཐུགས་གཉེར་དཔྱིས་ཕྱིན་གནང་ཞིང་། གདན་ས་དེའི་ཁྲི་བསྐྱངས།
དབུས་གཙང་དུ་བསྐྱོད་དེ་རྒྱལ་བ་པན་ཆེན་ཡབ་སྲས་ཀྱི་ཞབས་ལ་བཏུད་ཅིང་གཟིགས་སྐྱོང་ཚད་མེད་ཐོབ། པན་ཆེན་བསྟན་པའི་ཉི་མ་ལས་བསྙེན་རྫོགས་བཞེས། ཙ་རིའི་གནས་སྐོར་དུ་ཕེབས་སྐབས་སེ་བོན་ཞེས་པའི་གཞི་བདག་ཅིག་བཀས་བཀུག་སྟེ་གཅན་ཚའི་ཐང་སྨད་ཞོལ་གྱི་རྫ་རི་སྨུག་པོར་དཔལ་མཁར་བརྩིགས་ཏེ་དེར་བསྟིམས་པས་ད་ལྟ་སེ་བོན་སྒང་དུ་ཐོགས་པ་དེ་ཡིན། རྗེས་སུ་ཟི་ལིང་ཨམ་བྷན་གྱིས་འཕྲང་དམར་ཚོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མཆོད་གཞིས་དང་ས་ཆུ་ནགས་གསུམ་དབང་བའི་ཆོ་ལོ་ཕུལ་བས་བླ་དཔོན་སྦྲགས་མ་མཛད། ༧རྗེ་བཙུན་དམ་པ་ཞྭ་དམར་པཎྚི་ཏ་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོས་འདི་པ་བླ་མར་བཀུར། རབ་ཚེས་ས་སྟག(སྤྱི་ལོ་༡༨༧༨)ལོར་གོང་མའི་དམག་དཔུང་སྟོབས་ཆེན་པོས་དགོན་རོང་བྲག་སྐྱ་རྡོ་རྗེ་རྫོང་གཏོར་ཉེན་གྱི་དུས་འགངས་སུ། ཐབས་མཁས་ཀྱིས་དགོན་རིང་དགོན་པ་དམག་འཇིགས་ལས་བསྐྱབས་པས་ཆོས་སྡེ་འདི་གཉིས་འབྲེལ་བ་ཟབ། ཁྱད་པར་དུ་འདུ་ཁང་ཆེན་མོ་གསར་བཞེངས་དང་དགོན་མཐའ་ལྕགས་རིས་བསྐོར་བ་སོགས་མཛད་འཕྲིན་བླ་ན་མཐོ་བས་སྐུ་ཕྲེང་ཀུན་ལས་སྙན་གྲགས་ཆེའོ།།
སྐུ་ཕྲེང་ལྔ་བ།
དགེ་འདུན་བཤད་སྒྲུབ་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན། རབ་ཚེས་ཆུ་རྟ་(སྤྱི་ལོ་༡༨༨༢)ལོར་གཅན་ཚའི་སྣང་ར་ཤོག་ཁའི་སྒར་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་དུ་ངོ་མཚར་བའི་ལྟས་དང་བཅས་ཏེ་དགེ་ལྡན་བསྟན་པའི་དཔྱིད་དུ་བལྟམས། སྐུ་མ་ཆུང་དུས་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་བརྡོལ་ཏེ། ཉི་ཟེར་ལ་ན་བཟའ་བཀལ་བ་དང་། རྡོ་ལ་ཕྱག་ཞབས་ཀྱི་རྗེས་ཕབ་པ། སྐུ་སྨད་ལ་སྟག་གི་ཐིག་ལེ་ལྟ་བུའི་རི་མོ་གསལ་བར་བཀྲ་བ་སོགས་གྲུབ་པའི་གོ་འཕང་མཐོན་པོར་མངའ་བརྙེས་ཀྱང་། ཁེངས་པ་དང་དྲེགས་པ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞྭ་དམར་པཎྚི་ཏ། ལྰ་མོ་ཞབས་དྲུང་དགེ་འདུན་བསྟན་འཛིན་ནོར་བུ། སྒོ་མང་མཁན་སྤྲུལ་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་སོགས་མཁས་གྲུབ་དུ་མ་རིགས་ཀྱི་ཅོད་པན་དུ་བསྟེན་ཏེ་མདོ་རྒྱུད་གསུང་རབ་མཐའ་དག་དང་རིག་གནས་ཀུན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་ཤུགས་ཀྱི་བུམ་བཟང་ཤེས་བྱའི་གཏེར་དུ་གྲུབ། བདེ་ཆེན་དཔོན་སློབ་ཀྱི་ཁྲི་བསྐྱངས། མཚོ་སྔོན་རྐང་ཚ་དང་། བོང་སྟག་འབའ་མདོ་སོགས་སུ་འགྲོ་དོན་དཔག་མེད་མཛད། སྡེ་འདིར་མཁས་གྲུབ་དམ་པ་མང་པོ་སྤྱན་དྲངས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་གྲུ་ཆར་ཚིམ་མེད་དུ་འཇོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ལེགས་གནང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐོས་བསམ་སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོས་སྲོལ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ། མྰ་ཇག་གི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ཡ་ང་བ་སྤུ་ཙམ་མེད་པར་རྡུང་རྡེག་དྲག་པོ་བཏང་སྟེ། རབ་རྒྱས་ས་འབྲུག་(སྤྱི་ལོ་༡༩༢༨)ལོ་སྟེ་དགུང་གྲངས་ཞེ་བདུན་ལ་གཤེགས། ལོ་དེའི་རྒྱལ་ཟླའི་ཚེས་ཉེར་བརྒྱད་ལ་ཇག་དཔོན་མྰ་ཀྲུང་ཡུན་གྱིས་ཨ་ཡག་དང་། གཤོང་མི་ཆེ། དམེ་ཀྱྰ། སྒྲོམ་སོགས་ཀྱི་སེར་སྐྱ་ཆིག་བརྒྱ་ལྷག་དམར་གསོད་དང་། འབངས་ཁྱིམ་ལྔ་མེར་བསྲེགས་ཏེ་དམངས་ལ་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་བཏང་བ་རེད།
སྐུ་ཕྲེང་དྲུག་པ།
སྙིགས་དུས་འགྲོ་བ་ཡོངས་ཀྱི་སྐྱབས་གནས་དམ་པ་༧རྗེ་བཙུན་བླ་མ་དགེ་འདུན་ལུང་རྟོགས་བསྟན་པའི་ཉི་མ་མཆོག་ནི། མདོ་སྨད་དབྱིག་འཛིན་སྒེག་མོའི་ཐིག་ལེ་སྣང་ར་གྲམ་པ་ནང་དུ། བོད་ཀྱི་རྩ་བའི་རུས་ཆེན་བཞིའི་ཡ་གྱལ་ལྡོང་གི་རིགས་ལས་མཆེད་ཅིང་ཀུན་མཁྱེན་འཇིགས་མེད་དབང་པོ་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དམ་པ་མང་པོ་འཁྲུངས་པའི་གཞིས་སུ་རབ་རྒྱས་ས་སྦྲུལ་ (སྤྱི་ལོ་༡༩༢༩)ལོར་སྐུ་འཁྲུངས། མདོ་སྨད་ཐུབ་བསྟན་ཡོངས་ཀྱི་མངའ་བདག་ཨ་ལགས་བླ་ཁོ་རིན་པོ་ཆེ་དང་ཐར་ཤུལ་དགེ་ལེགས་དབང་ཕྱུག་ཆོས་སྐྱོང་རྒྱ་མཚོ་རྣམ་གཉིས་དགོངས་མཐུན་ལྟར་སྐུ་གོང་མའི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ཐུགས་ཐག་བཅད། ཐར་ཤུལ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་། ལྰ་མོ་བདེ་ཆེན་དགོན་པའི་ཆོས་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ་གྲྭ་རྐྱང་དཀྱུས་མའི་ཚུལ་གྱིས། སྔ་རྗེས་སུ་ཐར་ཤུལ་དགེ་ལེགས་དབང་ཕྱུག་ཆོས་སྐྱོང་རྒྱ་མཚོ། ཁོ་ཚེ་དགེ་འདུན་བསྟན་པ་ཕུན་ཚོགས། ལྰ་མོ་ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ། ལོ་ཁོག་དགེ་བཤེས་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་སོགས་ཀྱི་ཞབས་པད་སྤྱི་གཙུག་མཛེས་པའི་རྒྱན་དུ་བཀོད་དེ། འདོན་ཆོས་སྤྱོད་དང་། དབང་ལུང་མན་ངག་བསྡུས་ཚད་བློ་ཕར་སོགས་རིག་གནས་ཀུན་ལ་དཔྱད་གསུམ་དག་པས་བརྡར་ཤ་བཅད་ནས་གསན་པ་རྒྱ་ཆེར་མཛད་པར་མ་ཟད། ཐ་ན་ཡིག་རིས་འབྲི་སྦྱོང་། འདོན་རྟ་དབྱངས་ལེན། ཐིག་རྡུལ་ཚོན། རོལ་མོ་འབུད་བརྡུང་། གར་འཆམ་གྱི་ཕྱག་ལེན་ཕྲན་བུ་ཙམ་ལ་ཡང་སྦྱངས་པ་ནན་ཏན་མཛད་པས་ཤེས་བྱའི་ཁོ་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལྗོན་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཅིང་། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཡོངས་འཛིན་རྡོ་རྗེ་འཆང་རྗེ་འཇིགས་མེད་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྒྱལ་བའི་བཀའ་འགྱུར་རོ་ཅག་གི་ལུང་ཆ་ཚང་མནོས་པ་སོགས་མདོར་ན་བཀའ་ལུང་འདི་མ་འཐོབ་ཟེར་བ་མེད་པའི་ཚད་དུ་གྱུར་ཏོ།། ཐུགས་ཞི་དུལ་བག་ཡོད་ཀྱིས་སྲིད་པའི་ཕུན་ཚོགས་མཐའ་དག་མེ་འབར་བའི་འོབས་ལྟར་གཟིགས་ཏེ་སྒོ་གསུམ་དབེན་པར་ཞི་ལྷག་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ནང་གི་ཡང་དག་འཇོག་ལ་ཆིག་དྲིལ་མཛད་ཅིང་། ལོ་ལྟར་ཡི་དམ་གྱི་ལྷག་ལྷ་སོ་སོའི་བསྙེན་པ་ཆག་མེད་གཏོང་བ་དང་། རྒྱུན་པར་ཕྱག་སྐོར་དང་མཎྟལ་མཆོད་འབུལ་སོགས་བསགས་སྦྱངས་ལ་འབད་ཅིང་། ཕྱག་རྒྱུ་ཅི་འབྱོར་ཕངས་མེད་དུ་རྣམ་དཀར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་གཏོང་བ་ཞིག་ཡིན་ནོ།།
ལྕགས་སྤྲེལ(སྤྱི་ལོ་༡༩༨༠)ལོ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཞིང་ཆེན་དང་། ཁུལ། རྫོང་གི་སྲིད་གྲོས་ཨུ་ཡོན་གྱི་འགན་བཞེས་པ་ནས། ས་གནས་སོ་སོའི་དགོན་སྡེ་སླར་གསོ་དང་། རྩྭ་སའི་བར་འདུམ། སྡོང་འཛུགས་སློབ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་མཛད་རྗེས་བླ་ན་མཐོ་ཞིང་། ཉིད་ཀྱི་ལས་ཕོགས་ཙམ་ཡང་ཕངས་མེད་དུ་བསྟན་འགྲོའི་དོན་ཁོ་ནར་བསྔོས་ཤིང་ཟས་གོས་ངན་ངོན་ཙམ་བསྟེན་པས་རིགས་མ་ཆད་པའི་དད་ལྡན་མང་པོའི་གོང་བཀུར་ཚད་མེད་པ་ཐོབ། ཤིང་བྱི(སྤྱི་ལོ་༡༩༨༤)ལོར་ཏང་གི་མི་རིགས་ཆོས་ལུགས་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་ཟླ་ཚེས་དཀར་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་པའི་བབ་དང་བསྟུན་ནས། འདུ་ཁང་ཆུང་བ་ཞིག་དང་གྲྭ་ཤག་དྲུག་གསར་བཞེངས་བགྱིས་ཏེ་ཆོས་སྒོ་ཐོག་མར་ཕྱེ། ས་སྦྲུལ་ལོར་དམ་པ་འདི་པའི་ཐུགས་བཀོད་ལྟར་སྔོན་གྱི་འདུ་ཁང་ཆུང་བ་དེ་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ་ཐོག་བརྩེགས་གཉིས་རྒྱ་ཕིབས་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཁང་ཆེན་མོ་གྱན་དྲུག་ཅུ་རེ་ལྔ་གསར་དུ་བཞེངས་ཏེ། ཐང་ག་དང་ལྡེབས་རིས་ཀྱི་སྐྱ་ཐིག ཀུན་དགའ་ར་བའི་བཟོ་བཀོད། མཆོད་རྫས་ཀྱི་རྒྱན་རིས། འདུ་ཁང་གི་ཤིང་བརྐོས་དང་རྟེན་གཤོམ་ལུགས་ཡན་ཆད་བླ་མ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་བསྟར་ཏེ། སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་གིས་མཚོན་པའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་དང་མཆོད་རྫས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་མ་ཚང་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་ཁྲིགས་སུ་ཚུད་པར་བཞེངས་གྲུབ་པ་འདི་ལགས་ལ། བླ་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་སྲོལ་དང་བཅའ་ཡིག་ཆེན་མོའི་དགོངས་དོན་ལྟར། འདུལ་བའི་ཆོས་ཁྲིམས། དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ཁྲིམས། འདོན་ཆོག་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུན་་ཉམས་པ་སླར་གསོ་དང་མ་ཉམས་པ་གོང་འཕེལ་དུ་བཏང་ཞིང་། མཐུན་རྐྱེན་གང་ལེགས་གནང་ནས་དགོན་པའི་གདན་རབས་ལོ་རྒྱུས་རྩོམ་པར་བཅུག་པ་དང་། ལྷག་པར་ཆུ་སྤྲེལ(སྤྱི་ལོ་༡༩༩༢)ལོར་འདུ་ཁང་ཆེན་མོའི་རྟེན་གསར་བཞེངས་ཀྱི་མཇུག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ། གཟུངས་འབུལ་ཤེལ་དཀར་མེ་ལོང་གི་ལུགས་ལྟར་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཉར་ཚགས་བགྱིས་པའི་རིང་བསྲེལ་རྣམ་བཞིས་མཚོན་པའི་འཇིག་རྟེན་ན་རིན་ ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་མཁོ་རྒུའི་ཡོ་བྱད་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ཏེ། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་བཞིའི་ཆོས་འཁོར་བསྐོར་བའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཉིན་མོར་སྐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་བསྟར་ཏེ་གཟུངས་འབུལ་རབ་གནས་དང་བཅས་པ་རྒྱས་པའི་ལུགས་སུ་བསྩལ་ཏེ་འགྲོ་རྣམས་བསོད་ནམས་གསོག་པའི་ཞིང་ས་དམ་པར་རྒྱས་བཏབ་པའོ།།
ཡིན་ན་ཡང་། དེ་དུས་སྐུ་ངལ་བ་ཧ་ཅང་ལྕི་བ་སོགས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ་ཆུ་བྱ(སྤྱི་ལོ་༡༩༩༣)ལོའི་བོད་ཟླ་གཉིས་པའི་ཚེས་ཉེར་གཉིས་ཉིན་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་མེ་ཏོག་གང་ལ་ཕོག་པའི་ལྷ་སྐལ་གཅིག་པུ། བཅོམ་ལྡན་གསང་འཛིན་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་ངུར་སྨྲིག་གི་གར་དུ་ཟློས་པ་སྐྱབས་རྗེ་མཐོང་བ་དོན་ལྡན། སྐྱེ་དགུ་ཡོངས་ཀྱི་འདྲེན་པ་མཚུངས་པ་མེད་པ་གང་ཉིད་སྐུ་དངོས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་རྫོགས་ཤིང་། རྟག་འཛིན་གྱིས་ཨ་འཐས་པ་བདག་ཅག་ཆོས་ལ་སྐུལ་ཆེད་མཛད་པའི་མཐའ་མ་བསྟན་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུས་སྡེ་ལྔ་ཕྲག་གསུམ་གྱི་དགེ་འདུན་པ་སྟོང་ལ་ཉེ་བས་རང་རང་སོ་སོའི་ཕྱག་བཞེས་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་མཆོད་པ་དང་བདག་འཇུག་ཉིན་མཚན་དབྱེར་མེད་དུ་གནང་ཞིང་། སྐུ་འབུམ་སྐུ་ཞབས་སྐེ་ཀྱྰ་རིན་པོ་ཆེས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐུགས་དགོངས་ཟབ་མོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་དམ་གསལ་འདེབས་དང་། ཡོངས་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆེན་པོ་ལྰ་མོ་ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་སྤྲུལ་སྐུ་མྱུར་འབྱོན་གྱི་གསོལ་འདེབས་ལྗགས་རྩོམ་གནང་ནས། དད་ལྡན་སེར་སྐྱ་རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་གྱིས་བླ་མ་དྲན་པའི་གདུང་འབོད་དང་། སྤྲུལ་སྐུ་མྱུར་འབྱོན་གྱི་གསོལ་བ་དྲག་ཏུ་བཏབ་སྟེ་སྐྱེ་ཞིང་སྐྱེ་བར་འབྲལ་མེད་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་རྟེན་འབྲེལ་ལ་དམིགས་ནས། ལོ་འདིའི་ནང་ལ་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་ཁྱད་དུ་མཚར་བ་ཞིག་བཞེངས་གྲུབ་སྟེ་ད་ལྟ་འདུ་ཁང་ཆེན་མོར་བཞུགས་པ་འདི་ནི་བླ་མའི་བཀའ་དྲིན་དྲན་ཞིང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མཆོག་གཞན་ན་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་ངེས་སོ།།
སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ།
སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་ནི། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ནི་ནམ་ཡང་བསྟན་པ་དང་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་ཐུགས་གཡེལ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་དབང་གིས། བླ་མ་དམ་པ་གང་གི་ཡང་སྤྲུལ་རིན་པོ་ཆེ་རབ་བྱུང་བཅུ་བདུན་པའི་ཤིང་ཁྱི་ལོར(༡༩༩༤ལོ)གཅན་ཚའི་སྣང་རའི་རི་རྩ་ཞེས་པའི་གྲོང་དུ་སྐུ་སྔ་མའི་ཚ་མོ་བྱང་མོ་འཚོ་དང་ཡབ་ཚེ་རིང་རྡོ་རྗེ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། བྱིས་པའི་མཚན་ལ་སྨོན་ལམ་རྒྱ་མཚོ་ཞུ་བ་ཉིད་འགྲོ་བ་ཡོངས་ཀྱི་མ་འདྲིས་པའི་མཛའ་བཤེས་ཆེན་པོ། སྙིགས་དུས་ཀྱི་བསྟན་པའི་སྲོག་ཤིང་ལྰ་མོ་ཡོངས་འཛིན་བློ་བཟང་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་མཆོག་གིས་ཐར་ཤུལ་དགོན་པ་རུ་སྟག་རིག་དགོན་གྲོང་གི་སེར་སྐྱ་ཆེ་གྲས་ཁག་དང་། ཨ་ལགས་རྒྱབ་ཚ་ཚང་དང་། ཨ་ལགས་རོང་གཞིས་ཚང་། ཨ་ལགས་ཀུན་བཟང་སོགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་མཚོ་ལྷོ་ཁུལ་དང་། ཁྲི་ཀ་རྫོང་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་མགོ་ཁྲིད་མང་པོ་དང་བཅས་པའི་དབུས་སུ་ཟན་བསྒྱུར་བའི་སྒོ་ནས་ཐུགས་ཐག་རྣམ་པར་བཅད་དེ། ༢༠༠༢ལོའི་ལྷ་བབས་དུས་ཆེན་གྱི་ཉིན་མོར་ཐིས་པ་དགོན་པའི་འདུ་ཁང་ཆེན་མོའི་མཁན་ཁྲི་མཐོན་པོར་མངའ་གསོལ་ཞིང་། ༢༠༠༧ལོར་དབུས་འགྱུར་སེ་ར་ཐེག་ཆེན་གླིང་དུ་སློབ་གཉེར་ལ་ཕེབས་ཏེ། དགེ་བཤེས་ཆེན་པོ་ངག་དབང་ཟླ་གྲགས་དང་། དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་སོགས་གཙུག་གི་རྒྱན་དུ་སྟེན་མུར་དེའི་ཕྱི་ལོར་ལྷ་ས་རུ་ཟིང་ལོང་བྱུང་བའི་རྐྱེན་པས། དེར་བཞུགས་པའི་དགེ་འདུན་པ་མང་པོ་དང་ཇི་བཞིན་པར་ཕྱིར་ཕེབས་དགོས་བྱུང་བས་གདན་ས་ཐིས་པ་དགོན་པར་བགྲང་བྱ་གཅིག་ཙམ་ལ་དགོས་བྱུང་ན་ཡང་། ༢༠༠༩ལོ་ནས་མདོ་སྨད་དྷི་ཚ་དགོན་དུ་ཕེབས་ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་དགེ་བཤེས་བློ་བཟང་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་གཙོས་པའི་མཁས་མང་གསེར་རི་ཕྲེང་ལྟར་རྒྱལ་བའི་གསུང་རབ་བཀའ་པོད་ལྔ་དང་། ཐ་སྙད་རིག་གནས་སོགས་ལ་ཐུགས་བརྩོན་ཆེན་པོ་སྟེན་བཞིན་བསྟན་འགྲོའི་མགོན་དུ་སྐུའི་ལང་ཚོ་དང་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཀ་ཡར་ངོའི་ཟླ་བཞིན་འཕེལ་བ་འདི་ལགས་སོ།།
སྡེ་འདིའི་བླ་གྲས་གཞན་ཡང་། སྔ་འགྱུར་རིང་ལུགས་འཛིན་པའི་གྲུབ་པའི་དབང་ཕྱུག་ཀློང་ཆེན་རབ་འབྱམས་པའི་སྐུ་སྐྱེས་དགུ་རོང་སྣ་ཚོགས་རང་གྲོལ་ཞུ་བའི་ཐུགས་སྤྲེལ་བློ་བཟང་ཕུན་ཚོགས་རྒྱ་མཚོ་རྐང་ཚའི་ཡག་མོར་འཁྲུངས་པ། ཐིས་པ་བློ་བཟང་བསྟན་པའི་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཐུགས་ཐག་བཅད་དེ་ཡབ་སྲས་གཉིས་ཤག་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་པས་སྡེ་འདིའི་བླ་གྲས་སུ་གྱུར་ལ། ཁོང་གིས་རྒྱལ་རོལ་གཞུང་དུ་ཀུན་བཟང་སྒར་བ་བཏབ་པ་ནས་མཚན་ལ་ཀུན་བཟང་དུ་གྲགས། དེའི་སྤྲུལ་སྐུ་དགེ་འདུན་བཤད་སྒྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་སྤྲེལ(སྤྱི་ལོ་༡༩༣༢)ལོར་སྐུ་གོང་མའི་ཚ་བོར་འཁྲུངས། མཛད་འཕྲིན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས། ལྕགས་བྱི་ལོར་སྐུ་གཤེགས། སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་ནོར་བུ་རྒྱ་མཚོ། སྤྱི་ལོ་༡༩༩༤ལོར་སྐུ་གོང་མའི་ཡང་སྤྲུལ་དུ་ཐག་བཅད་དེ་ད་ལྟ་བསླབ་གཉེར་ལ་བརྩོན་བཞིན་པ་འདི་ཡིན། བྱ་ཁྱུང་གཅན་ཚ་ཞབས་དྲུང་དགེ་འདུན་ཆོས་འབྱོར་རྒྱ་མཚོ་སྐུ་ཚེ་སྨད་ལ་འདིར་ཕེབས་ནས་འགྲོ་དོན་དཔག་མེད་བསྐྱངས་ཏེ། མཐར་ཆུ་སྦྲུལ(སྤྱི་ལོ་༡༩༥༣)ལོར་གཤེགས། དེའི་ཡང་སྤྲུལ་ཤིང་རྟ་ལོར་རྐང་ཚ་སྐྱ་རོལ་ཚོ་བར་འཁྲུངས། སྔར་ཆོས་སྡེ་འདིར་ཐིས་པ་བླ་བྲང་དང་། ཀུན་བཟང་བླ་བྲང་། སྒོ་མང་བླ་བྲང་། ཐར་ཤུལ་རིན་པོ་ཆེའི་གཟིམ་ཤག་སོགས་བླ་བྲང་དུ་མ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ལྟ་ཐིས་པ་བླ་བྲང་དང་ཀུན་བཟང་བླ་བྲང་གིས་མཚོན་པའི་གྲྭ་ཤག་ཉི་ཤུ་དང་། དགེ་འདུན་པ་བཞི་བཅུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ།།
སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་གང་བཞུགས་ཀྱི་དཀར་ཆག་སྒྲུབ་པའི་སྐྱེད་ཚལ་ཆེན་པོ་འདིར་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་རྟེན་གང་བཞུགས་ཀྱི་དཀར་ཆག་རགས་ཙམ་འགོད་པ་ལ། དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས་ལྷ་ཁང་དུ་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོ་ལྷའི་བཟོ་བོ་བི་ཤྭ་ཀརྨའི་རྣམ་འཕྲུལ་སྐུ་འབུམ་ཆེ་ཤོས་ལྷ་བཟོ་བློ་བཟང་བཤེས་གཉེན་གྱི་སོར་མོའི་འཕྲུལ་འདེགས་ལས་མངོན་པར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་དངོས་དང་ཁྱད་མེད་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱི་གཟི་འོད་རབ་ཏུ་འཕྲོ་ཞིག་མཆོད་མེ་འཛིན་པ། གང་ཟག་མཆོག་དམན་བར་མ་ཀུན་ཀྱང་མཐོང་ཐོས་དྲན་པ་ཙམ་གྱིས་འདིར་སྣང་ཀུན་རྟོག་གི་སྤྲོས་པ་དབང་མེད་དུ་བསྒྱུར་ནུས་པའི་དགེ་མཚན་དུ་མ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་སྐུ་བརྙན་ཐོག་ཚད་གཉིས་ཅན་ཁྲི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་བཅས་པ་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྨན་དང་གོས་བཟང་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཞེངས་གྲུབ་པ། རབ་གནས་ལྕང་སྐྱ་ངག་དབང་ཆོས་ལྡན་གྱིས་མཛད་པ་དེ་ཡིན་ལ། དེའི་ནང་རྟེན་དུ་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་དང་། སྟོན་པ་ཤྰཀྱ་ཐུབ་པའི་འཕེལ་གདུང་། ཤྰ་རིའི་བུ་དང་མོོང་གལ་གྱི་བིུའ་སྐུ་ཆོས་ཚལ་བུས་གཙོས་གྲུབ་ཆེན་བརྒྱད་ཅུ་སོགས་འཕགས་བོད་མཁས་གྲུབ་མང་པོའི་སྐུ་ཆོས། མར་པའི་དབུ་ལོ། སྲས་དར་མ་མདོ་སྡེའི་སྐུ་བེར་དབུ་ཀླད་འབྱར་མ། མི་ལ་རས་པའི་སྒོམ་ཐག་ཚལ་བུ། རྭ་ལོའི་དབུ་ལོ། བྲམ་ཟེ་སྐྱེ་བ་བདུན་པའི་སྐུ་ཤ་ཆོས་རྒྱལ་སྲོང་བཙན་གྱི་ན་བཟའ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་བཅག་རྒྱལ་ཚབ་རྗེའི་དབུ་སྐྲ། མཁས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ན་བཟའ། མ་ཅིག་ལབ་སྒྲོན་གྱི་ཞབས་བཅག པཎ་ཆེན་བློ་བཟང་ཆོས་རྒྱན་གྱི་ན་བཟའ། ཇོ་འབྲོམ་ཡབ་སྲས། ས་སྐྱ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་སོགས་སྐྱེས་ཆེན་དུ་མའི་གདུང་རུས་དང་ན་བཟའ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་རིང་བསྲེལ་རྣམ་བཞིས་ ཕྱུར་བུར་གཏམས་ཀྱང་རྟེན་ཡིག་ས་ཁྱིའི་ལོར་འབྱུང་གཞིར་ཐིམ་པས་ཞིབ་ཏུ་མི་ཤེས། རྩིག་ངོས་སུ་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག ཡར་འཁོར་དུ་མགོན་ཆོས་ལྔའི་ལྡེབས་རིས། བར་སྐོར་ལོགས་གཡས་སུ་གཙོ་སྐུ་ཚེ་དཔག་མེད་མི་ཚད་ལས་ཆེ་བ། སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད། རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ། མི་འཁྲུགས་པ། སེང་གདོང་མ་གཙོ་འཁོར་གསུམ་སོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ། རྒྱབ་ངོས་སུ་གཙོ་སྐུ་ཁྱབ་བདག་རྡོ་རྗེ་འཆང་། རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས། རྟ་མགྲིན་གསང་སྒྲུབ། སྐུ་དུ་མས་བསྐོར་བ། གཡོན་ངོས་སུ་གཙོ་སྐུ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་བཞི་བ། ལྟུང་བཤགས་སོ་ལྔ། སྒྲོལ་དཀར། ལོ་གྱོན་མ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མིག་འབྱེད། ཕྱག་རྡོར་སོགས་ལྷག་ལྷ་དུ་མས་བསྐོར་བ། བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་གཉིས་པ་ནས་ལྔ་བའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན། མདུན་སྒོས་གཡས་གཡོན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་བཅས་བཞུགས་སོ།།
སྒར་བའི་བཀའ་འགྱུར་ལྷ་ཁང་དུ། བློ་བཟང་ཉི་མས་རྒྱ་ནག་ནས་གདན་དྲངས་པའི་ཙན་དན་ཇོ་བོ་མཐོ་ཚད་ཁྲུ་གསུམ་ཙམ་ཁྲི་རྒྱབ་ཡོལ་དང་བཅས་པ། མཆོག་ཟུང་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཁྲུ་གང་གི་ཚད། རྗེ་སྐུ་ལི་མ། ཇི་འབྲོམ་ཡབ་སྲས་སོགས་ཀྱི་སྐུ་བརྙན། ཇོ་བོ་རྗེའི་འཁྲུངས་རབས་ཐང་ག་བཅུ། དུས་འཁོར་གྱི་ཐང་ག་རིག་ལྡན་ཉེར་ལྔ་དང་བཅས་པ། གནས་བརྟན་ཆུ་འབྱོན་མ། བཀའ་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ། རྗེ་ཡབ་སྲས། པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་སྔ་ཕྱི། ལྕང་སྐྱ། ཛ་ཡ་པཎྚི་ཏ། གུང་ཐང་བསྟན་བའི་སྒྲོན་མེ་སོགས་མཁས་པ་མང་པོའི་གསུང་འབུམ། ཙན་དན་གྱི་བདེར་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲུ་གང་ཙམ་སོགས་ཕྱུར་བུར་གཏམས་པར་གདའོ།།
ལི་མ་ཁང་ངམ་ཞབས་བརྟན་ཁང་དུ། དུས་གསུམ་སངས་རྒྱས། སྨན་བླ། མི་འཁྲུགས་པ། ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ། རྗེ་རིན་པོ་ཆེ། རྗེ་དགེ་ལེགས་མ། ཚེ་དཔག་མེད། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག ཉེ་བའི་སྲས་ཆེན་བརྒྱད། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཅིག་ཞལ། བདེ་གསང་འཇིགས་གསུམ། རྟ་མགྲིན་གསང་སྒྲུབ། བ་སོ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་ཐུགས་དམ་གྱི་རྟེན་འཇིག་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ། མགོན་ཆོས་ལྔ་བཅས་གསེར་ཟངས་ཀྱི་ལི་མ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་དང་། ཙན་དན་གྱི་བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད། ཐུབ་བསྟན་གསལ་བྱེད་ཚང་གི་ཕྱག་འཁོར་མ་ཎི་བྱིན་ཅན།ཙན་དན་དམར་པོའི་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་ཚར་གཉིས། རྒྱལ་སྲིད་སྣ་བདུན། ཀུ་ཀུ་ཤེལ་གྱི་སྤོས་ཕོར། གསེར་ཟངས་ཀྱི་སྤོས་ཕོར་སོགས་མཆོད་རྫས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མང་པོ་བཞུགས་སོ།།
བཀའ་འགྱུར་ཁང་གི་གཡས་གཡོན་གཞོགས་སུ་མགོན་ཁང་ཡོད་ལ། དེའི་ནང་དུ་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ། མགོན་ཆོས་ལྔ། རྨ་ཆེན་དང་ཡུལ་ལྷ་བཅས་ཀྱི་ཐང་ག་དང་། གསང་བདེ་འཇིགས་གསུམ། མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ། དམ་ཅན་ཆོས་རྒྱལ། འདོད་ཁམས་དབང་མོ། རྣམ་སྲས་བཅས་ཀྱི་སྨན་སྐུ་དང་། དམ་ཅན་རྡོ་རྗེ་ལེགས་པའི་སྨན་སྐུ་སྲོག་འཁོར་བླ་རྡོ་དང་བཅས་པ། གྲུབ་ཆེན་རིག་འདྲའི་ཕྱག་རྐང་། རྔ་རོལ་རྐང་གླིང་། མགོན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་འབག་བཅས་ཕྱི་ནང་གསང་བའི་རྟེན་རྫས་ཁྱད་པར་བ་མང་དུ་བཞུགས་ཤིང་། སྡེ་འདི་གསར་འདེབས་མཛད་སྐབས་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ་དང་དཔལ་ལྡན་དམག་ཟོར་མ་གཉིས་མགོན་པོའི་སྲུང་མའི་གཙོ་བོར་མངའ་གསོལ་ཏེ་གཉེར་གཏད་བྱིན་རླབས་མཛད་པས། འཕྲིན་ལས་མྱུར་ཞིང་བཀའ་གཉན་པ། རྒྱུན་གཏོར་དང་བསྐང་གསོལ་ངེས་གཙང་དགོས་པ་ཀུན་ལ་མཐུན་སྣང་དུ་གྲུབ་པ་འདི་ཡིན་ནོ།།
བྱམས་ཁང་ཆེན་མོར་གཙོ་སྐུ་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་པའི་ཚད། འཁོར་འཇམ་གསང་གཉིས། སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་བ། སྟེང་དུ་ལྟུང་བཤགས་སོ་ལྔ། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་ ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ། ཛམ་ལྷ་རིགས་ལྔ། གདུགས་དཀར། སྒྲོལ་མ། ནོར་ལྷ་བཅས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་དང་། དབུས་ན་ཚེ་དཔག་མེད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར། བླ་མཆོད་ཚོགས་ཞིང་། རྣམ་རྒྱལ་མ་བཅས་བཞུགས་ཤིང་། སྒོའི་གཡས་ན་རྟ་མགྲིན། གཡོན་ན་མགོན་ཆོས་ལྔ། གནོན་སྦྱིན་དྲེགས་པ་ལྕམ་སྲིང་། སྒོའི་ཕྱིའི་ལྡེབས་རིས་སུ་རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི་བཅས་བཞུགས་སོ།།
འདུ་ཁང་ཆེན་མོའི་གྱན་ཐང་གི་སྐོར་ལ། སྟེང་གི་གཡས་སུ་གསང་འདུས། འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་མ། དབུས་ན་འཇམ་དབྱངས་ཀུན་གཟིགས། དམར་སེར། སྨྲ་སེང་། སྟེང་གི་གཡོན་དུ་བདེ་མཆོག གསང་བདག་འཁོར་ཆེན། འོག་གི་དབུས་ན་བླ་མཆོད་ཚོགས་ཞིང་། གཡས་སུ་གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱག་སྟོང་སྤྱན་སྟོང་། གཡོན་དུ་བྱམས་པའི་ཞིང་བཀོད། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་ལྔ་ལྡན་བཅས་རིམ་པར་བཞུགས་ཤིང་། གཡས་གཞོགས་སུ་སྨན་བླ་བདེ་གཤེགས་བརྒྱད། ངན་སོང་སྦྱོང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཀུན་རིག་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཀྱིས་གཙོས་ཀུན་རིག་གི་ལྷ་སོ་བདུན། སྒྲོལ་མ་འཇིགས་པ་བརྒྱད་སྐྱོབ་མ། གདུགས་དཀར་ཕྱག་སྟོང་སྤྱན་སྟོང་། ཛམ་ལྷ་རིགས་ལྔ་བཅས་དང་། གཡོན་གཞོགས་སུ་རིམ་བཞིན་ལྟུང་བཤགས། འཇམ་དབྱངས་དམར་སེར། བྲིས་སྐུ་མཐོང་བ་དོན་ལྡན། རྣམ་རྒྱལ་མ། ལྷ་མོ་གྲྭ་ལྔ། ཡར་འཁོར་ན་མགོན་པོ་ཕྱག་དྲུག་པ། དམ་ཅན་བཅས་ཀྱི་གྱན་ཐང་དང་། སྒོའི་ཕྱིའི་གཡས་གཡོན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི། སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ། མི་འཇིག་གནས་ལྔ་བཅས་དང་། སྟེང་གི་རྒྱ་མཐོངས་ཁར་རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས། རྗེ་སྟོང་ཐང་། སྒྲོལ་མའི་སྟོང་ཐང་། འཇམ་དཔལ་ན་ག་རཀྵ་ཞལ་ཁེབས་ཅན། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཐང་བཅས་རིམ་པས་བཞུགས་ཤིང་། བར་ཐོག་གཡས་གཞོགས་སུ་མགོན་ཁང་དང་། གཡོན་ཕྱོགས་སུ་མགོན་དཀར་གཏེར་སྒྲུབ་ཁང་ཡོད། དབུས་སུ་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་ལྟུང་བཤགས་སོ་ལྔ།ཤེལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན། ཇོ་བོ་མི་འགྲོ་གསུང་བརྗོད། དགེ་འདུན་འདུ་བའི་འཁོར་ལོ། འཇིགས་བྱེད་དཀྱིལ་འཁོར། གསེར་ཟངས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཅིག་ཞལ། རྡོ་གཡང་ཊིའི་མཆོད་རྟེན། སྟེང་དུ་བྱམས་སྐུ་ཁྲུ་གསུམ་གྱི་ཚད། སྣར་ཐང་བཀའ་འགྱུར། རྗེ་དགེ་ལེགས་མ། སྒོ་མང་དགེ་འདུན་བསྟན་པ་དར་རྒྱས་ཀྱི་འདྲ་སྐུ་བཅས་དང་། གཞན་ཡང་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་གཉིས། བློ་བཟང་ཉི་མའི་འདྲ་སྐུ། གྲུབ་ཆེན་བེ་རིའི་འདྲ་སྐུ། བློ་བཟང་ཉི་མའི་གཅོད་ཌར། བེ་རིིའི་གཅོད་ཌར་སོགས་མཆོད་རྫས་བྱིན་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་བཞུགས་སོ།། ང་བརྒྱད་དང་རིག་གསར་སྐབས་སྔོན་གྱི་འདུ་ཁང་དང་ལྷ་རྟེན་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཇིག་ནའང་། ཏང་གི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་གསུམ་པའི་དགོངས་དོན་ལྟར་ཆོས་ལུགས་དང་མོས་རང་དབང་གི་སྲིད་ཇུས་སླར་ཡང་དགུང་ནས་འཕགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་དར་བའི་དབུ་ཚུགས་ཏེ། ཆོས་སྡེ་ཆེན་པོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཁང་ཆེན་མོར་གསར་དུ་བཞེངས་པའི་ལྷ་རྟེན་གཙོ་བོ་ནི་དབུས་ཀྱི་བླ་མ་མཁན་ཁྲི་རིམ་བྱོན་གྱི་ཁྲི་ཆེན་གྱི་སྟེང་དུ་བླ་མཆོད་ཚོགས་ཞིང་། ཁྲིའི་གཡས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་གཙོ་སྐུ་སྟོན་པ་གཙོ་འཁོར་གསུམ་ཁྲི་དྲུག་འགྱོགས། གནས་བརྟན་བཅུ་དྲུག་དང་། རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བརྒྱད། དགེ་བསྙེན་དྷི་རྨ་དང་ཧྭ་ཤང་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་བ། དེའི་གཡས་སུ་གཙོ་སྐུ་འཇིགས་བྱེད་ལྷ་བཅུ་གསུམ་མ། ཞོལ་དུ་མགོན་པོ། ལྷ་མོ། ཆོས་རྒྱལ། རྣམ་སྲས་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་བ། སྟེང་དུ་བཀའ་འགྱུར་རིན་པོ་ཆེ་བཞུགས། ཁྲིའི་གཡོན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་གཙོ་སྐུ་རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྲི་དྲུག་འགྱོགས། བློ་བཟང་ཉི་མའི་འདྲ་སྐུ་དང་། ཇོ་བོ་རྗེ། འཇམ་དཔལ་དབྱངས། ཚེ་ལྷ་རྣམ་གསུམ། རྒྱན་དྲུག་མཆོག་གཉིས་ཀྱིས་བསྐོར་བ། དེའི་གཡོན་དུ་གཙོ་སྐུ་བྱམས་པ་ཁྲི་དྲུག་འགྱོགས། ཞོལ་ན་སྒྲོལ་ལྗང་། ཇོ་སྐུ་བྱིན་ཅན། སློབ་དཔོན་སྣང་སྲིད་ཟིལ་གནོན། ཟངས་ཀྱི་རྣམ་རྒྱལ་མཆོད་རྟེན། བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་བ། སྟེང་དུ་བསྟན་འགྱུར།རྗེ་ཡབ་སྲས་གསུམ་གྱི་གསུང་འབུམ། ཐུའུ་བཀྭན་གསུང་འབུམ། རྗེ་འཇིགས་མེད་བསམ་གཏན་གྱི་གསུང་ཐོར་བུ་བཅས་བཞུགས། འདུ་ཁང་གི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ། ཀུན་རིག་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་བཀོད་བཅས་གྱན་ཐང་གསུམ། གཡོན་ངོས་སུ་སྐྱབས་འགྲོའི་ཚོགས་ཞིང་། ལྟུང་བཤགས། གདུགས་དཀར་བཅས་གྱན་ཐང་གསུམ་བཞུགས་ཤིང་། སྒོ་ཁྱམས་དུ་རྒྱལ་ཆེན་སྡེ་བཞི། རིགས་ལྡན་ཞིང་བཀོད། སྲིད་པའི་འཁོར་ལོ་བཅས་གྱན་ཐང་བཞི། མ་ཎི་འཁོར་ལོ་བརྒྱད་བཞུགས། མགོན་ཁང་དུ་འཇིགས་བྱེད། མགོན་པོ། ལྷ་མོ། ཆོས་རྒྱལ། རྣམ་སྲས། གནོད་སྦྱིན་དྲེགས་པ་ལྕམ་སྲིང་། སེང་གདོང་མ། ཁྲོས་ནག་སྡེ་ལྔ། དམ་ཅན་རྡོར་ལེགས། ཡུལ་ལྷ་བཅས་ཀྱི་ཞལ་ཐང་དང་། ཆོས་སྐྱོང་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་འབག་དང་ཕྱི་ནང་གསང་བའི་ལྷ་རྟེན་མང་དུ་བཞུགས་སོ།།
ལོ་རེའི་ཆོས་ཐོག་ནི། གཉིས་པའི་ཚེས་གསུམ་ནས་ཞབས་བརྟན་ཆེན་མོ་ཉིན་བདུན། ཟླ་རེའི་སྤྱི་སྒར་གྱི་དུས་མཆོད་ཆག་མེད། ནག་ཟླའི་ཚེས་གཅིག་ནས་བཅུ་བཞི་ལ་རྡུལ་ཚོན་ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་རིག་དཀྱིལ་འཁོར་སྒྲུབ་མཆོད། ཉ་ལ་སྦྱིན་སྲེག ས་ག་ཟླ་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་དྲུག་ལ་བཞི་བའི་མཆོད་པ། ཚེས་བདུན་བརྒྱད་ལ་སྨྱུང་གནས། དགུ་ནས་བཅུ་གསུམ་ལ་བཞི་བའི་སྨོན་ལམ། བཅུ་བཞི་བཅོ་ལྔ་ལ་སྨྱུང་གནས་བཅས་དང་། དྲུག་པའི་ཉ་ནས་བཀྲ་ཤིས་གསོ་སྦྱོང་ཚོགས་ཤིང་དབྱར་གནས་ཀྱི་མགོ་ཚུགས། བདུན་པའི་ཚེས་བཅུ་ནས་བཅུ་དྲུག་ལ་མགོན་དཀར་གཏེར་སྒྲུབ། ཚེས་སུམ་ཅུའི་ཉིན་དགག་དབྱེ། བརྒྱད་པའི་ཚེས་གཅིག་ལ་དབྱར་སྟོན་རོལ། དགུ་བའི་ཉ་ནས་བདེ་མཆོག་སྒྲུབ་མཆོད་ཉིན་བཅུ། ཉེར་དགུ་ལ་མགོན་ཁང་གི་རྒྱུན་གཏོར་བརྗེ། བཅུ་བའི་ཚེས་གཅིག་ནས་སྒར་བའི་བསྐང་ཆེན་ཉིན་ལྔ། ཚེས་བདུན་ལ་ཁྲོས་ནག་གསུངས་ཤིང་། ཚེས་བཅུ་ལ་ལོ་རེར་ཞི་རྒྱས་དབང་དྲག་གི་སྦྱིན་སྲེག་རེས་མོས་སུ་གཏོང་། ཚེས་བཅུ་དྲུག་ནས་སྤྱི་སྡེ་སྐུ་རིམ། ཉེར་བཞི་ནས་བཅུ་བའི་ལྔ་མཆོད་ཉིན་དྲུག ཉེར་དགུ་ལ་མགོན་ཆོས་གསུངས་ཤིང་དྲུག་ཅུ་བའི་གཏོར་ཆེན་འཕེན། སྔགས་འཆམ་སྤྲོ། དགུན་ཉི་ལྡོག་ནས་སྒར་བའི་གཏོར་ཟློག་ཉིན་བདུན། ཟླ་བཅུ་གཉིས་པའི་ནང་བསྐང་ཆེན་ཉིན་འགའ་དང་། ཉེར་བཞི་ནས་ལོ་སར་ཚེས་གཅིག་བར་ཚེས་སྒྲུབ། རྒྱ་ལོའི་ཚེས་གཅིག་ལ་བླ་མར་ཚེས་སྒྲུབ་འབུལ། ཚེས་བདུན་ནས་སྨོན་ལམ་ཆེན་མོ། བཅུ་གསུམ་ལ་སྐྱ་འཆམ་སྤྲོ། བཅུ་བཞིའི་ཞོགས་པར་ཆོས་སྤྱོད་འདོན་ཆོག་ཕྱག་ལེན་ལྟར་དང་འབག་འཆམ་སྤྲོ་ཞིང་། ལྷ་འཆམ་གྱི་རིམ་པ་ལ་ཞྭ་ནག་པ་གཉིས་དང་། ཐོད་སྐམ་གཉིས། ཁྲ་ཕོ་རོག་གཉིས། བན་བོན་གཉིས། ཤྭ་བདའ་འཁོར་བཅས། ཨ་ཙ་ར་གཉིས། བག་ཙེ་ལྕམ་སྲིང་གསུམ། ཀེང་རུས་བཞི། འཆམ་མང་འཆམ་སྐོར་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཏེ། དམ་ཆེན་ཆོས་རྒྱལ་དང་། ཡི་དམ། མགོན་པོ། དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོ། ཆུ་སྲིན། སེང་གེ བག་ཙེ་ཡབ་ཡུམ་ཟུང་། སྲོག་བདག ཙ་མུན་ཊི། ཁྲ། ཕོ་རོག ཞྭ་ནག་གཉིས། ཆེ་བ་མགར་དམར། ཆུང་བ་མགར་ནག་བཅས་ཉིན་གང་བོར་སྤྲོས་པའི་མཇུག་དྲུག་ཅུ་པའི་ལྡོག་ཆེན་འཕེན་ཞིང་། ཉ་ལ་བྱམས་པ་གླིང་སྐོར་དང་མཆོད་མཇལ་གཏོང་། མཇུག་ཏུ་གསོ་སྦྱོང་སོགས་དཀྱུས་ལྟར་རོ།།
ཞེས་པ་འདི་ནི་ཐིས་པ་དགོན་པའི་ལྷ་སྡེ་སྟག་རིག་སྡེ་བར་སྐྱེས་པའི་མཚོ་སྔོན་དགེ་འོས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དགེ་མིང་ཙམ་འཛིན་པ་ལྕགས་ཐར་རྒྱལ་གྱིས་དེ་སྔར་བྲིས་ཤིང་《སྦྲང་ཆར》དུས་དེབ་ཏུ་བཀོད་ཟིན་པའི་ 《ཐིས་པ་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་རགས་བསྡུས》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཐུང་ཞིག་གི་རྨང་གཞིའི་སྟེང་ཡང་བསྐྱར་ཁ་སྣོན་ཅུང་ཟད་དང་བཅས་ཏེ་སྦྱར་པའོ།།