མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀའི་ཡུལ་གྱི་སྒྲོམ་སྡེ་བའི་དགྲ་རླུང་གི་དར་རིམ་དང་དེའི་ཆོ་གའི་སྐོར་གླེང་བ།    དང་པོ། སྒྲོམ་སྡེ་བའི་བྱུང་རབས།   སྒྲོམ་སྡེ་བའམ་སྒྲོམ་སྡེ་གསེར་གཞོངས་ཕྱུག་མོ་ཞེས་འབོད་པའི་ཆགས་ཡུལ་ནི་རྨ་ཀླུང་སྔོན་མོ་ནུབ་ནས་ཤར་དུ་འབབ་པའི་ཚུར་ངོས་ཀོ་ར་དང་གོང་བ། ཀབ་རོན་ལུང་པ་གསུམ་གྱི་མདར་ཁྲི་ཀ་རྫོང་མཁར་ཆགས་པའི་ཤར་དུ་སྤྱི་ལེ་བཅུ་ཕྲག་གཉིས་མཚམས་ཀྱི་སྲིན་པོའི་རི་བོའི་ལྷོ་ཞོལ་དུ། འཕྲང་དམར་ལུང་པ་ཞེས་འབོད་པའི་གནས་སུ་ཆགས་ཡོད། སྡེ་འདི་ནི་ང་ཚོ་བོད་ཡུལ་འདིར་འཚོ་སྟངས་ཀྱི་དབང་གིས་རོང་འབྲོག་འཇམ་གསུམ་དུ་འབོད་པའི་རོང་མ་འབྲོག་གི་ས་ཆ་སྟེ་འཇམ་པ་ཞེས་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས། ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ལས་སྒོའི་ཆ་ནས་ཞིང་ཕྱུགས་གཉིས་ལས་ཞིང་ལས་གཙོ་བོར་གཉེར་ཞིང་། ཞིང་ས་ཡོད་ཚད་ཆུ་མ་དང་ཁོད་སྙོམས་པའི་གཞོངས་ན་ཆགས་ཤིང་འབྲུ་རིགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་གཙོ་བོ་གྲོ་ནས་སྲན་གསུམ་ཡིན། སྡེ་བའི་ཕྱོགས་བཞིར་ས་འཛིན་གྱི་རི་བོ་ཆེན་པོ་ཚར་དུ་དངར་བར་བསྐོར་ཞིང་། དབྱར་ཁའི་དུས་སུ་ཕྱོགས་བཞི་མཚམས་བརྒྱད་ཀྱི་རི་བོ་དང་སྤང་ཐང་། ཞིང་ས་སོགས་ལ་སྔོ་ལྗང་གི་རྩི་ཤིང་དང་ལྗང་མདོག་གི་ལོ་ཏོག་གིས་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་བྱེད། སྟོན་དུས་སུ་འབྲུ་རིགས་སྣ་ལྔའི་ལོ་ལེགས་ཀྱི་དབུ་ལོ་ལྡེམ་ཞིང་གཡོ། དགུན་དུས་སུ་གནམ་ངོ་སྐྱ་བོར་འགྱུར་ཞིང་གྲང་ངར་རྒོད་ལ། རབ་དཀར་ཁ་བས་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་བྱེད་པ་སོགས་སྡེ་འདིའི་རང་བྱུང་གི་བཀོད་པ་ནི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན།   སྡེ་འདིའི་ཐོག་མའི་མཆེད་ཁུངས་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་དང་སྡེ་འདིའི་མེས་པོ་གོང་མ་དག་གི་ངག་རྒྱུན་རྣམས་གཞི་གཅིག་ཏུ་བསྒྲིལ་ནས་བཤད་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྨད་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་གྱི་གདོད་མའི་གཞི་འཛིན་གྱི་མི་རིགས་ནི་བོད་རིགས་ཡིན་པ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་དག་ལས་བཤད་པ་བཞིན། འཕྲང་དམར་ལུང་ཁོག་འདི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་སྔོན་མ་ནས་བོད་རིགས་གཞི་སྡོད་བྱས་ཡོད་པ་སྨོས་མེད་རེད། རྗེས་སུ་དུས་རབས་བདུན་པའི་ནང་དུ་སྟོད་དབུས་གཙང་ནས་བོད་བཙན་པོའི་དམག་དཔུང་མང་དུ་བསླེབས་པ་གཞིས་ཆགས་ནས་ཚོ་ཁག་མང་དུ་གྲུབ་པར་བཤད། དེ་ཡང་བྲག་སྒོམ་པའི་《མདོ་སྣད་དེབ་ཐེར་རྒྱ་མཚོ》ལས། “མདོ་སྨད་ལྷོ་བྱང་གི་མི་རྒྱུད་ཕལ་ཆེར་བོད་ཆོས་རྒྱལ་གྱིས་རྒྱ་བོད་སོ་མཚམས་སུ་བཞག་པ་ལས་མཆེད་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་པས་སྐད་རིགས་ལའང་བརྡ་རྙིང་མ་འགྱུར་བ་མང་”ཞེས་དང་། མཁས་དབང་དགེ་ཆོས་ཀྱི་《དེབ་དཀར》ལས། “ཨ་མདོའི་རིགས་དེ་ཕལ་ཆེར་ནི་སྔོན་གྱི་དམག་མི་ཕྱོགས་དེར་བསླེབས་པ་དག་ལས་མཆེད་པར་མངོན་ཞིང་། གནའ་དུས་ཀྱི་དབུས་གཙང་གི་རུས་རྙིང་སྐྱི་དང་ཉང་དང་ཁྱུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་མི་སྡེ་ཡང་མང་། ཅོ་ནེ་པ་རྣམས་སྲོང་བཙན་གྱི་དམག་ཡིན་སོགས་ངག་སྒྲོས་ཀྱང་སྣང་”ཞེས་སོགས་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དེབ་ཐེར་དག་ལས་མདོ་སྨད་ཕྱོགས་ཀྱི་བོད་རྒྱའི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་བོད་མི་མང་པོ་ཞིག་དབུས་གཙང་ནས་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་དམག་མི་ལས་མཆེད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དང་། ལྷག་པར་མདོ་སྨད་ཁྲི་ཀའི་ཡུལ་འདིར་ཕྱི་ལོ་དུས་རབས་དགུ་པའི་ནང་བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཞེ་གཅིག་པ་ཁྲི་གཙུག་ལྡེ་བཙན་ནམ་ཡོངས་གྲགས་ལ་ཁྲི་རལ་བ་ཅན་ཞེས་འབོད་པ་ཁོང་དངོས་སུ་ཕེབས་ཤིང་། ཁྲི་ཀའི་ཡུལ་འདིར་ཁོང་གི་རལ་བ་ནང་བཞུགས་ཀྱི་མི་ཉག་མཆོད་རྟེན་བཞེངས་ཏེ་མཐའ་སྲུང་གི་དམག་དཔུང་གཞིས་ཆགས་པ་དང་། དེང་གི་ཁྲི་ཀའི་ཡུལ་གྱི་བོད་སྡེ་མང་པོ་ཞིག་དུས་སྐབས་དེ་ཙམ་ལ་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་ནས་ཡོང་བའི་དམག་རྒྱུད་ཡིན་པར་བཤད་པ་བཞིན། སྡེ་འདིའི་རུས་རྒྱུད་ཀྱི་ཚོ་ཁག་སྔ་ཤོས་ཀྱི་གྲས་སྒྲོམ་ཚོ་བ་ཡང་དེ་དུས་ཤིག་ལ་བོད་ཀྱི་རུས་ཆེན་བཞིའི་ནང་གསེས་སྨུག་པོ་ལྡོང་ལ་རུས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་བའི་ནང་ཚན་འབྲོམ་གྱི་རུས་རྒྱུད་ཡིན་པའི་དབུས་གཙང་ཕྱོགས་ཀྱི་དམག་དཔོན་ཞིག་ཡུལ་འདིར་ཡོང་ནས་རིམ་གྱིས་གཞིས་ཆགས། ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འཕེལ་འགྱུར་རིང་མོའི་ཁྲོད་དུ་ཡུལ་འདིའི་གདོད་མའི་གཞི་འཛིན་པ་དང་འབྲོམ་གྱི་དམག་རྒྱུད། ཕྱིས་སུ་སྡེ་གཞན་ནས་ཀྱང་ཚོ་ཁག་འགའ་ཤས་འདུས་པ་སོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ད་ལྟའི་ཚོ་ཁག་བཅུ་གཉིས་ཅན་གྱི་སྡེ་འདི་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། དམག་དཔོན་དེའི་རུས་མིང་“འབྲོམ”ཞེས་པ་དེ་རིམ་བཞིན་སྡེ་བའི་མིང་“སྒྲོམ”དང་“རྒྱོམ”ཞེས་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་ནས་ད་ལྟ་ཡིག་ཐོག་ཏུ་“སྒྲོམ”ཞེས་འབོད་པར་བཤད། སྡེ་འདི་འབྲོམ་གྱི་དམག་རྒྱུད་ནས་མཆེད་ཚུལ་ཡུལ་འདིའི་ས་མིང་དང་ཚོ་ཁག་གི་མིང་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེན་དཔང་བྱེད་ཐུབ་པ་སོགས་འདིར་གླེང་བར་མི་བྱའོ།། གཉིས་པ། སྡེ་འདིར་དར་བའི་དགྲ་རླུང་གི་བྱུང་རིམ། དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲོམ་སྡེ་བར་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོའི་སྔོན་ནས་དར་བའི་རྟ་རྒྱུག་ཅིག་ཡོད་ལ། རྟ་རྒྱུག་དེ་ལ་ཡོངས་གྲགས་སུ་“དགྲ་རླུང་”ཞེས་འབོད། དགྲ་རླུང་ཞེས་པ་འགྲེལ་བཤད་གོ་བདེ་བའི་ངང་བཤད་ན། དགྲ་བོའི་ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་རླུང་ལ་བསྐུར་བའམ་མེད་པར་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་གའམ་རྟ་རྒྱུག་འདིའི་བྱེད་ལས་ཀྱི་ཆ་ནས་མིང་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་ཞིག་རེད་འདུག དགྲ་རླུང་ཞེས་འབོད་པའི་རྟ་རྒྱུག་དེ་ལ་གདོད་མའི་བོད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ། བསམ་བློའི་རྒྱབ་ལྗོངས་མཚོན་པར་མ་ཟད། གནའ་བོའི་བོད་ཀྱི་ཚོ་ཁག་དང་མི་སྡེ་བར་གྱི་འཁྲུག་རྩོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་དགྲ་འདུལ་གཉེན་སྐྱོང་གི་ཆོ་ག བོད་ཀྱི་གདོད་མའི་དམག་རྩལ་རང་བཞིན་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡོད་པས་བོད་ཁུལ་གྱི་རྟ་རྒྱུག་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དུ་མས་ཕྱུག་ཡོད། སྤྱིར་བཏང་རྟ་རྒྱུག་ནི་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བར་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། གནའ་མིའི་ངག་རྒྱུན་ན་གྲགས་པའི་ཕོ་རྩེད་སྣ་དགུའི་གྲས་སུ་ཡང་སྐྱ་རྩལ་འདྲེན་པ་སོགས་ཡོད། བོད་བཙན་པོའི་རྒྱལ་རབས་ཀྱི་དུས་སུ་རྟ་རྒྱུག་ཡོད་པར་མ་ཟད་རྟ་ཐོག་སྤོ་ལོ་རྒྱག་སྲོལ་ཡོད་པ་ལ་གཞིགས་ན། རྟ་རྒྱུག་དུས་ཆེན་ལ་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པ་ཤེས་ཐུབ། རྟ་རྒྱུག་གི་ཐོག་མའི་རྣམ་པ་ནི་དམག་འཁྲུག་དང་འབྲེལ་ཞིང་རིམ་གྱིས་རྩེད་མོའི་རྣམ་པར་གྱུར་ཏེ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུད་ལམ་ཁྲོད་ནས་མི་རིགས་དང་ས་གནས་རང་གི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་བ་ནི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡིག་ཚགས་དག་ལས་ཤེས་ཐུབ། དེ་བས་སྡེ་འདིར་དར་བའི་དགྲ་རླུང་ངམ་རྟ་རྒྱུག་འདི་ཡང་ཐོག་མར་དམག་གི་ལས་སུ་ནས་རིམ་གྱིས་རྟ་རྒྱུག་དང་དགྲ་རླུང་གི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཏེ་ཆོ་ག་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་རྩེད་མོའི་རྣམ་གྲངས་ཤིག་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་བཤད་པ་བཞིན་འབྲོམ་གྱི་རུས་རྒྱུད་ནས་མཆེད་པའི་དམག་དཔོན་དེ་སྡེ་འདིར་གཞིས་ཆགས་རྗེས། མངའ་འོག་གི་དམག་མི་རྣམས་ཀྱིས་དགྲ་འགོག་ཆེད་དུ་དམག་རྩལ་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་བྱེད་སྒོ་མང་དུ་སྤེལ་ཏེ། རྟའི་བང་འགྲན་པ་དང་སྐྱ་རྩལ་འགྲན་པ། རྟས་གོམ་པ་རྒྱག་དུས་ལག་པའི་མཐོ་དམན་དང་འགྲོས་བདེ་མིན་སོགས་དང་། ལྷག་པར་རྟ་ཐོག་ནས་མདའ་འཕེན་པ་དང་། ཕྱིས་མེ་མདའ་དར་རྗེས་རྟ་ཐོག་ནས་མེ་མདའ་འཕེན་པ་སོགས་རྣམ་གྲངས་མང་དུ་བྱུང་བ་དང་མི་རབས་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་འཛིན་བྱས་ཏེ། དུས་ཕྱིས་རིམ་བཞིན་རྩེད་མོ་དང་ལྟད་མོའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ་གཏན་ཁེལ་དང་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་རྟ་རྒྱུག་གི་དུས་ཆེན་གྱི་རྣམ་པ་ཞིག་གྲུབ་པ་ནི་ད་ལྟའི་དགྲ་རླུང་གི་ཐོག་མའི་རྨང་གཞི་ཡིན་ཞེས་རྒན་པ་འགའ་ཞིག་གིས་གླེང་། སྡེ་འདི་འབྲོམ་གྱི་དམག་རྒྱུད་ནས་མཆེད་ཚུལ་ཡུལ་འདིའི་ས་མིང་དང་ཚོ་ཁག་གི་མིང་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེན་དཔང་བྱེད་ཐུབ་པ་གཞན་དུ་གླེང་བར་བྱའོ།། དེ་ལྟར་སྡེ་འདིར་ཐོག་མར་དམག་གི་ལས་སུ་ནས་རིམ་གྱིས་རྟ་རྒྱུག་གི་རྣམ་པར་གྱུར་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་འགོར་བའི་རྗེས་སུ། སྡེ་འདི་ཡུལ་སྡེ་གཞན་དང་ལན་མང་དུ་སྡེ་འཁྲུག་དང་གྱོད་སྣ་ཁ་མཆུ་བྱུང་བར་མ་ཟད། ལོ་ཕྱུགས་དང་ནད་ཡམས་སོགས་ཀྱང་སྔ་ཕྱིར་འབྱུང་བས་ལྟས་དང་མཚན་མ་ངན་པ་མང་དུ་བྱུང་། དེ་དུས་སྒྲོམ་སྡེ་བའི་ཨུ་རུ་ཚོ་བར་སྐུ་འཁྲུངས་པའི་ཡོངས་གྲགས་ལ་ཨུ་རུ་རྩིས་པ་（༡༨༣༦—༡༩༡༨）ཞེས་པས་བཀྲ་མི་ཤིས་པའི་གནོད་པ་དེ་དག་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དུ་སྤྱི་ལོ་༡༨༩༦ལོར་སྔར་གྱི་རྟ་རྒྱུག་གི་རྣམ་པའི་སྟེང་དུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་འབྲེལ་བའི་དགྲ་རླུང་གི་སྲོལ་འདི་བཙུགས། སྲོལ་འདི་བཙུགས་ནས་ལོ་ངོ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱུད་ལམ་རིང་མོའི་ཁྲོད་མེས་པོ་གོང་མ་དག་གིས་རྒྱུན་འཛིན་གྱིས་གནས་ཐུབ་པ་བྱུང་། སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨ལོའི་ཆབ་སྲིད་དུས་འགྱུར་གྱི་དབང་གིས་ལོ་ངོ་སུམ་ཅུའི་རིང་རྟ་རྒྱུག་གི་རྒྱུན་གཏིང་ཆད་དུ་གྱུར་ཀྱང་། ཆོས་སྒོ་ཕྱེས་རྗེས་ཀྱི་སྤྱི་ལོ༡༩༨༨ལོར་ཡང་བསྐྱར་ལོ་ངོ་བརྒྱ་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་པའི་དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་ག་ཨུ་རུ་ཚོ་བའི་དཔོན་རི་ལོ་མཆོག་གིས་དབུ་བཟུང་སྟེ་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་དང་འབྲེལ་བའི་དགྲ་རླུང་གི་རྟ་རྒྱུག་བསྐྱར་འཛུགས་གནང་དུས། ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་འདྲེན་རྒྱག་པ་དང་བུམ་པ་སྒྲུབ་ཚུལ་གྱི་ཕྱག་ལེན་སོགས་ཀྱི་ཐད་སྐུ་འབུམ་དགོན་པའི་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་གི་མཁན་པོ་ཟི་ན་ཚང་ལ་ཞུས་ནས། ཁོང་གི་ཐུགས་བཀོད་ལྟར་སྐུ་འབུམ་རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་གི་ཨ་ཁུ་ལོ་ལོན་གཉིས་ཕེབས་ཏེ། ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་འདྲེན་དང་བུམ་པ་སོགས་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཚུལ་ཐད་མཛུབ་སྟོན་གནང་སྟེ་ཡང་བསྐྱར་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ལེགས་པར་བཙུགས་པའོ།།  གསུམ་པ། དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་ག་དང་རྟ་རྒྱུག་མཚམས་སྦྱོར། སྡེ་འདིར་དགྲ་རླུང་ལས་གཞན་པའི་དྲུག་པའི་ལབ་རྩེ་དང་དགུ་བའི་སྨྱུང་གནས་ཀྱི་དུས་ཆེན་དང་། ལྔ་བའི་བརྔན་དང་བཅུ་བའི་ལྔ་མཆོད་སོགས་ལོ་གཅིག་ལ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། དེ་དག་ལས་“དགྲ་རླུང”ནི་ཆེས་གཟབ་རྒྱས་དང་ཆེས་གལ་ཆེ་བར་འཛིན་པའི་སྡེ་འདིའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་ཆེན་ཞིག་ཡིན། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དེ་དག་གི་སྦྱིན་བདག་ནི་སྡེ་བ་རང་ཉིད་ཡིན། ལོ་རེ་བཞིན་སྡེ་བའི་ནང་གི་རུ་ཁག་བཞི་ལས་སྐྱེས་པ་གཅིག་རེ་གཉེར་བར་བསྐོས་ཏེ། བསྡོམས་པའི་མི་བཞིས་ལོ་གཅིག་གི་སྟོན་མཇུག་ལ་ཁྱིམ་རེ་རེ་ནས་གྲོ་དང་ནས། སྲན་མ་སོགས་ཁྱིམ་གྱི་མི་གྲངས་ལྟར་བསྡུས་པ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དེ་དག་གི་མཐུན་རྐྱེན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ལུགས་སྲོལ་སྔོན་མ་ནས་འདུག་ལ་ད་ལྟ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།། དེ་ཡང་སྡེ་འདིའི་དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་ག་དང་རྟ་རྒྱུགས་གི་དུས་ཚོད་ནི་ལོ་རེའི་ཟླ་དགུ་བའི་ནང་ཡིན། ཐོག་མར་སྡེ་བའི་ལོ་གཅིག་གི་གཉེར་བ་བཞིས་དགྲ་རླུང་ལ་གང་མཁོ་ཡི་མཆོད་རྫས་དང་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་གྲ་སྒྲིག་གང་ལེགས་སྔོན་ནས་བྱས་རྗེས། དགུ་བའི་ཚེས་ཉི་ཤུ་ནས་སྡེ་དཀྱིལ་གྱི་སྔགས་ཁང་དུ་ཇ་ཐབ་བཟུང་སྟེ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་གྲ་སྒྲིག་དང་སྔགས་ཁང་གཙང་དག་བྱེད། གང་ཁོམ་དང་བསྟུན་ནས་སྔགས་པ་རེའི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་དགྲ་རླུང་གི་ཆོས་ཐོག་ལ་ཕེབས་དགོས་པའི་སྙན་གསན་འབུལ། དེའི་རྗེས་སུ་ཚེས་ཉེར་བཞིའི་ཞོགས་པར་གཉེར་བ་རྣམས་སྔགས་པ་རེའི་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ་སྔགས་ཁང་དུ་གདན་འཛོམས་པར་བྱེད། དེ་ནས་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་དང་འབྲེལ་བའི་དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་གའི་མཆོད་པ་དང་ལྷ་བཤོས་གཏོར་མ་སོགས་གང་དགོས་ཅི་ཡོད་ཐམས་ཅད་ཚགས་སུ་ཚུད་པར་བྱེད་ལ། དེ་དང་བསྟུན་ནས་ཚེས་ཉེར་བཞི་ནས་ཉེར་བརྒྱད་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་བར་སྡེ་འདིའི་ཁྱིམ་རེའི་སྐྱེས་པ་རེ་སྔགས་ཁང་གི་ཁང་ཆེན་དུ་འཛོམས་ནས་སྡེ་བ་དང་དགྲ་རླུང་གི་སྐུ་རིམ་ལ《སྐྱབས་འགྲོ》དང་《དགའ་ལྡན་ལྷ་བརྒྱ་མ》།《གསེར་སྡོང་མ》དང་《མ་རི་ཙེ》དང་བཅས་《སྒྲོལ་མ》ཚར་མང་དུ་འདོན། དགྲ་རླུང་གི་ཉིན་ལྔའི་རིང་སྡེ་བའི་སྔགས་ཁང་དུ་བུད་མེད་རྣམས་ནང་དུ་ཡོང་མི་ཆོག་པའི་ཕྱི་མཚམས་གཅོད། ཚེས་ཉེར་ལྔའི་ཞོགས་པར་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་ག་དངོས་ལ་ཞུགས་པར་བྱེད། ཐོག་མར་སྐྱབས་འགྲོ་ནས་དབུ་བཟུང་སྟེ་《རྟ་མགྲིན་སྐྱེར་སྒང་ལུགས་ཀྱི་ལས་བྱང་བདུད་དཔུང་འཇོམས་པའི་རྡོ་རྗེ་ཐོ་བ》ཞེས་པའི་དཔལ་རྟ་མཆོག་རོལ་བའི་བཟློག་པའི་ཆོ་གའི་བླ་བརྒྱུད་གསོལ་འདེབས་ནས་སྔགས་འཕྲེང་བར་དང་། དེ་ནས་མཆོད་བསྟོད་གསུངས་རྗེས་《རྗེ་བཙུན་འཕགས་མ་སྒྲོལ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་རླུང་རྟའི་ཀྭ་འཛུགས》ཞེས་པའི་ཆོ་གའི་དབུ་བཟུང་སྟེ་སྔགས་འཕྲེང་བར་དུ་འདོན། སྒྲོལ་མ་ཚར་མང་དུ་བཟློས་རྗེས་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་མཆོད་བསྟོད་བྱ། དེ་ནས་རླུང་རྟ་སྡེ་བཞི་དང་འཕྲིན་བཅོལ། སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་བཟློག་པ། གཡང་འབོད་ནས་བཀྲ་ཤིས་བར་ལེགས་པར་གསུངས་ཏེ་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་མཇུག་བསྡུ། ཕྱི་དྲོར་དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་ག《དགྲ་ལྷའི་ཀྭ་འཛུགས་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ》ཞེས་བྱ་བའི་མཆོད་རྫས་བྱིན་རླབས་ནས་འགོ་བཟུང་སྟེ་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་ལྷ་རྒྱལ་འཐེན། ལྷ་རྒྱལ་སྐབས་སུ་སྡེ་བའི་སྐྱེས་པ་ཚང་མ་འཛོམས་པར་བྱས་ཏེ་སྔགས་ཁང་གི་སྒོ་མདུན་ནས་གྲལ་ཤར་གཉིས་སུ་བྱས་ནས། གཡས་ཀྱི་གྲལ་མགོ་ནས་རྒན་པ་ཞིག་གིས་སྡེ་བའི་གཡང་མདའ་དང་། གཡོན་གྱི་གྲལ་མགོ་རུ་རྒན་པ་ཞིག་གིས་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་མདའ་གཉིས་བསྣམས། དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་དུང་འབུད་གཉིས་གཡས་གྲལ་གཡོན་གྲལ་དུ་བསྡད་དེ་དུང་འབུད་ལ། དེར་མཐུད་ནས་སྐྱེས་པ་གཞན་རྣམས་གྲལ་བསྒྲིགས་ཏེ་ལྷ་རྒྱལ་འཐེན། དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་དང་གསང་བདག་བཀའ་སྡོད་བཅས་བཅོ་ལྔ་ལས་དགྲ་ལྷ་དང་པོར། “དབུས་ཀྱི་དགྲ་ལྷ་ཆེན་པོ་ནི།། མི་དཀར་རྟ་དཀར་བ་དན་ཅན།། ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་པའི་དགྲ་ལྷ་སྟེ།། བདག་དང་རྒྱུ་སྦྱོར་ཡོན་བདག་གིས།། གཏོར་མ་བརྒྱད་ལྡན་དམ་པ་དང་།། བདུད་རྩིའི་ཇ་ཆང་སྐྱེམས་ཀྱིས་མཆོད།། དམག་དཔུང་བསྐྱེད་ལ་དགྲ་དཔུང་ཐུལ།། འགལ་རྐྱེན་སོལ་ལ་མཐུན་རྐྱེན་སྒྲུབས།། ནག་ཕྱོགས་བདུད་སྡེ་ཕམ་པའི་རྒྱལ་རྔ་བརྡུངས།། དཀར་ཕྱོགས་ལྷ་རྣམས་རྒྱལ་བའི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེངས།། སྙན་པའི་དར་ཕྱོར་གྲགས་པའི་དུང་བུས་ལ།། ལས་བཞི་གང་འདོད་སྒྲུབ་པའི་འཕྲིན་ལས་མཛོད།། གི་བསྭོ་ཆ་འོ་ལྷ་རྒྱལ་ལོ།།”ཞེས་དགྲ་ལྷ་དང་པོར་གཏོར་མ་ཕུལ་ཏེ་རྔ་སྦུག་གི་ཆོམ་རྡུང་དང་ཟངས་གླིང་བཅས་ཀྱི་རོལ་མོ་དང་མཉམ་དུ་སྒོ་མདུན་ན་གྲལ་བསྒྲིགས་པའི་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོག དེ་ནས་དགྲ་ལྷ་རྗེས་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ལྷ་རྒྱལ་འཐེན་རྗེས་དགྲ་སྒྲུབ་དང་གཡང་རྭ་བ་སྒོ་བཞི། ཆོས་སྐྱོང་གི་བསྐང་གསོ་སོགས་བཏོན་རྗེས་རྟ་མགྲིན་བཟློག་པའི་མཇུག་གི་མཆོད་བསྟོད་དང་སྨོན་ལམ་ཤིས་བརྗོད་དང་བཅས་ཉིན་གཅིག་གི་ཆོ་ག་མཇུག་སྡུད། ཚེས་ཉེར་དྲུག་གི་ཉིན་འདོན་པའི་ཆོ་ག་ཕལ་ཆེར་ཚེས་ཉེར་ལྔ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན།ཉིན་འདིར་སྔགས་པ་ཞིག་གིས་“ཚོ་དགྲ”སྟེ་རྩྭ་གཟུགས་ལས་རྗེས་བདུད་པོ་མ་ཊང་རུ་དྲའི་ལིང་སྒམ་དུ་བཅུག་ནས་དགྲ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོ་ག་བཏོན་རྗེས། རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཚོ་དགྲའི་མིང་ཡིག་རྩྭ་གཟུགས་ནང་དུ་བཅུག་སྟེ། ཉི་ཤུ་དགུའི་བར་དུ་རྟ་མགྲིན་གསང་སྒྲུབ་ཀྱི་ཟློག་པའི་འོག་ཏུ་མནན་ནས་ཉིན་རེ་བཞིན་དགྲ་སྒྲུབ་བྱེད། ཚོ་དགྲ་ནི་གདོན་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤིང་ཕྲན་གྱིས་བཟོས་བའི་སྟེང་རྩྭས་དཀྲིས་ཤིང་། མགོ་དང་ཁ་སོགས་སུ་སྤུ་ནག་གིས་བརྒྱན་པའི་མིའི་གཟུགས་དབྱིབས་ཅན། ལག་གཉིས་ཞགས་པ་ཁྲ་བོས་རྒྱབ་ནས་བཀྱིགས་པ་ཞིག་ཡིན། ཚོ་དགྲ་ལས་བྱེད་ཀྱི་རྩྭ་དང་རྩི་ཤིང་ནི་གཉེར་བའི་གྲས་ཀྱི་མི་ཞིག་སྡེ་བའི་མཐའ་རུ་སོང་སྟེ། སྡེ་མགོ་མི་མཐོང་བའི་གནས་ཤིག་ནས་ཁྱེར་ཡོང་སྲོལ་ཡོད། དགྲ་རླུང་གི་དངོས་གཞིའི་ཆོ་ག་སྒྲུབ་པའི་ཉིན་ལྔ་ཡི་རིང་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གདོན་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཚོ་དགྲ་སྟེ་རྩྭ་གཟུགས་ཀྱི་ནང་དུ་འགུགས་པའི་ཐུགས་དམིགས་དྲག་པོ་དང་བཅས་ཆོ་ག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྒྲུབས་ནས། ཚེས་ཉེར་དགུའི་རྟ་རྒྱུག་གི་ཉིན་གྱི་ཞོགས་པར་ཚོ་དགྲ་གཏུབ་མཁན་གྱིས་རྟ་བ་རྣམས་རྟ་རྒྱུག་ཐང་ལ་མ་ཐོན་སྔོན་དུ་སོང་ནས་ཚོ་དགྲ་བསླངས་ནས་འཇོག་དགོས། ཚེས་ཉེར་བདུན་དང་ཉེར་བརྒྱད་ཉིན་གྱི་འདོན་པ་ཡང་ཉིན་སྔོན་མ་དག་དང་ཕལ་ཆེར་གཅིག་མཐུན་ཡིན། ཚེས་ཉེར་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱི་དྲོར་སྡེ་བའི་སྐྱེ་བ་རྣམས་སྔགས་ཁང་དུ་འཛོམས་ཏེ་ཚེས་ཉེར་དགུའི་དགྲ་རླུང་གི་རྟ་རྒྱུག་ཉིན་གྱི་དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དར་འཛིན་མཁན་བསྐོ་བཞག་བྱེད། སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་གཡང་མདའ་སྡེ་དཔོན་དང་། དགྲ་ལྷའི་དར་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཐོག་མ་དགྲ་ལྷའི་དར་ཐུག་དཀར་པོ་སྒྲོམ་ཚོ་བའི་རབ་བུ་སྟག་ལོ་བ་ཞིག་གིས་འཛིན། དགྲ་ལྷའི་དར་གཞན་རྣམས་ཚོ་བ་གཞན་གྱི་བུ་སྟག་ལོ་བའམ་མོ་ལོ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་འཛིན་པར་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད། དེ་ནས་ཉིན་དེའི་ལྷ་རྒྱལ་འཐེན་པའི་སྐབས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་རང་གི་དར་བཟུང་སྟེ་སྔགས་ཁང་གི་སྒོའི་གཡས་གཡོན་དུ་གྲལ་བསྒྲིགས་ནས་ཉིན་སྔོན་མ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྷ་རྒྱལ་འཐེན། དགོང་མོའི་ས་སྲོད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྟ་མགྲིན་གྱི་བཟློག་པའི་གཏོར་མ་འཕེན། གཏོར་འོག་ཏུ་སྡེ་བའི་རྒན་གཞོན་ཐམས་ཅད་འོང་བའི་སྲོལ་འདུག་ལ། གཏོར་མའི་རྗེས་སུ་མེ་མདའ་འཕེན་པ་དང་བཟློག་པ་རྒྱག་པའི་སྲོལ་སོགས་མཆིས། ཚེས་ཉེར་དགུའི་ཉིན་ནི་ཉིན་སྔོན་མ་དག་དང་མི་འདྲ་བར་ཞོགས་པའི་དུས་ཚོད་གསུམ་གྱི་སྟེང་སྔགས་པ་རྣམས་ཡར་ལངས་ཏེ་འདོན་པའི་དབུ་འཛིན། འདོན་པ་ཡང་ཉིན་སྔོནམ་དག་དང་ཕལ་ཆེར་གཅིག་མཐུན་ཡིན། དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་གའི་རིམ་པ་ཉི་ཤར་གྱི་བར་དུ་འགྲུབ་པར་བྱེད། ཉིན་འདིའི་ཞོགས་པའི་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་སྐབས་སུ་ལོ་དེའི་གཉེར་དཔོན་གྱིས་ལུས་ལ་བོད་ལྭ་དང་མགོ་ལ་ཕྱིང་ཞྭ། རྒྱབ་ཏུ་མེ་མདའ། སྐེད་ལ་ཤང་ལང་དང་བཅས་ཐོགས་ཏེ་ཚོ་དགྲའི་མགོ་པགས་ཀྱིས་བཟུང་ནས་སྔགས་ཁང་གི་སྒོའི་མར་ཞབས་སུ་མནན་ནས། སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་རྭ་བཟུང་སྟེ་དགྲ་བགེགས་བྱེད་མའི་ཚོགས་འགུགས་གཞུགས་བྱེད། བླ་རྩྭ་བླ་རྡོ་རྭ་དོང་སོགས་བྱེད། མཇུག་ཏུ། “ཧྰུྃ འཆོར་མེད་ཞགས་པ་ནག་པོ་དགུ་བསྒྲིལ་འདིས།། དགྲ་སྲིའི་རྐེད་མགུལ་ཡན་ལག་དམ་དུ་འཆིངས།། གཡོ་འགུལ་མེད་པར་བཀྱིགས་ལ་རི་རབ་དང་།། རྒྱ་གྲམ་འབར་བ་ཆེན་པོའི་འོག་ཏུ་མནོན།། བྱང་སེམས་མ་སྐྱེས་བར་དུ་བཏང་མི་བྱ།། ནམ་ཡང་མ་ལྡངས་ནན་ནོ་སྟམ་བྷ་ཡ།།”ཞེས་སོགས་དགྲ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོ་ག་གསུངས་ཏེ་རྩྭ་གཟུགས་སམ་ཚོ་དགྲ་ཕྱིར་གཉེར་དཔོན་གྱི་ལག་ཏུ་གཏོད་པར་བྱེད། གཉེར་དཔོན་དེ་ལོ་དེའི་ཚོ་དགྲ་གཏུབ་མཁན་ཡང་ཡིན་དགོས། དེ་ནས་གཉེར་དཔོན་དེས་ཚོ་དགྲ་སྒྱེ་མོ་ནག་པོའི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་བསང་ཁྲིའི་སྒང་དུ་མི་འཁྱེར་བར་འདབས་ཀྱི་གད་འོག་ཅིག་ཏུ་བཞག་ནས་བསང་མཆོད་གྲུབ་རྗེས། སྔར་བཞིན་གཉེར་དཔོན་གྱིས་མགོ་ཐུར་དུ་བསྣམས་ནས་རྟ་རྒྱུག་ཐང་དུ་འཁྱེར་ཏེ་བསླངས་ནས་འཇོག དེ་ནས་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་ལྷ་གསེར་ལྗོངས་མཐོན་པོ་དང་གཉན་ཆེན་ཕོ་བ་རོག་པོའི་བསྐང་གསོལ་བཏོན་ཏེ་སྲུང་ཁ་གསོ། སྡེ་བའི་སྐྱེས་པ་རྒན་དར་གཞོན་གསུམ་སྔགས་ཁང་མདུན་དུ་འཛོམས་ཏེ་སྡེ་གཞུང་གི་ལྷ་ར་ལ་སྲུང་འཐེན། སྲུང་ཐག་འཐེན་མི་ནི་སྡེ་འདིའི་ནང་གི་རྒན་པ་ཁྱིམ་བཟའ་ཚང་སོགས་འཛོམས་པའི་རྒན་པོ་ཞིག་ཡིན་དགོས། སྲུང་ཐག་དང་མནོལ་བསང་། ཁྲུས་དཀར་ཁྲུས་ནག་སོགས་འཛོམས་པར་བྱས་རྗེས་སྲུང་ཐག་འདོགས་མཁན་ཡུལ་མི་རྒན་པ་དེས་ཁྲུས་ནག་ལྷ་རའི་མགོ་ནས་ཐུར་དུ་ལྡུག་བཞིན་སྐད་གསེང་མཐོན་པོའི་ངང་ནས་“ནད་རིམས་ཐམས་ཅད་ཐུར་དུ་ཟློག ནད་གདོན་སྡིག་སྒྲིབ་ཉེས་ལྟུང་གྲིབ་མའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཞིང་དག་པར་མཛད་དུ་གསོལ”ཞེས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བརྗོད། དེ་ནས་“ཀྱེ་ཉི་མ་ཤར་ཕྱོགས་ན་བཞུགས་པའི་ཨ་མྱེས་གཉན་ཆེན། གཉན་ཆེན་པོ་སྔོ་ལ་གཡུ་རྩེ། གཉན་ཆེན་པོ་ཐང་ལ་གཡུ་རྩེ། གཉན་ཆེན་པོ་མ་མ་ལུ་གུ། ཁྱད་པར་དུ་བཀའ་གཉན་ཁྲག་དང་ལྡན་པའི་གཉན་ཆེན་ཀུན་གྱི་གཙོ་བོ། མདོ་སྨད་ཤར་ཕྱོགས་སྲུང་ཞིང་སྐྱོང་བར་བྱེད་པའི་མི་ནག་རྟ་ནག་ལ་བཅིབས་པའི་སྒྲོམ་སྡེའི་ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་སྲུང་མ་ཆེན་པོ་གཉན་རྒོད་ཕོ་བ་རོག་པོ”ཞེས་འབོད་བཞིན་ལག་ཏུ་བཟུང་བའི་སྲུང་ཐག་འདོགས་བཞིན“ཁྱོད་ཀྱི་ན་ནིང་གི་བཙན་ཁ་རྙིང་བ། དོ་ཚིགས་ཀྱི་སྲུང་བཏགས་སོ་མས་གསོས་ན། ཆད་པ་ཡོད་ན་མཐུད་དགོས། ཡོ་བ་ཡོད་ན་བསྲང་དགོས། བཙན་ཁིས་ཁ་ནས་བཟློག་དགོས། གཉན་ལ་འོག་ནས་བཟློག་དགོས། བཤད་གི་ཉིན་མོ་ལྕེ་བྱེད་དགོས། རྒྱུག་གི་ནངས་མོ་བང་བྱེད་དགོས། མགོ་ནག་མི་ཡི་ནད་ཚ་བཟློག་དགོས། རྐང་བཞི་ཕྱུགས་ཀྱི་གོད་ཁ་བཟློག་དགོས། རླུང་རྟའི་ཁ་འཛིན་བྱེད་དགོས། མདུང་མོའི་རྩེ་འཛིན་བྱེད་དགོས། བརྒྱའི་མི་ཁ་ངན་པ་ཡོད་པ་བཟློག་དགོས། སྟོང་གི་བྲམ་ཆུ་ངན་པ་ཡོད་ན་བཟློག་དགོས། སོང་སའི་རླུང་རྟ་དར་དགོས། བསྡད་སའི་བསམ་དོན་འགྲུབ་དགོས། བསམ་དོན་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བཞིན་འགྲུབ་དགོས། བསམ་ངན་ཅན་གྱི་འདོད་ཐོག་ལ་འཇོག་མི་ཉན། སྙིང་ཁྱུས་ཅན་གྱི་ཁྱུས་ཐོག་ལ་འཇོག་མི་ཉན། ཨ་་་་་་གཉན་རྒོད་ཕོ་བ་རོག་པོ”ཞེས་འབོད་བཞིན་ཁྲུས་དཀར་ལྷ་རའི་མཇུག་ནས་ཡར་ལ་ལྡུག་བཞིན་དུ“ཕྱི་ཁྲུས་དུང་ལྟར་དཀར་གྱུར་ཅིག ནང་ཁྲུས་ཤེལ་ལྟར་དྭངས་གྱུར་ཅིག རྣམ་རྟོག་གྲིབ་མ་དག་གྱུར་ཅིག”ཅེས་ལྷ་རས་ཁྲུས་ལེན་རག་བར་དུ་ལྷ་འབོད་བྱེད། ལྷ་རས་ཁྲུས་བླངས་རྗེས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་སྡེ་མི་ཚང་མས་“ལྷ་རྒྱལ་ལོ་”ཞེས་སྐད་འབོད་སྒྲོག དེ་ནས་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་གཡང་མདའ་སྡེ་དཔོན་གྱིས་བསྣམས། དེའི་རྗེས་སུ་སྟག་ཤར་བཅུ་གསུམ་གྱིས་འཁོར་གསུམ་ལུས་ལ་སྤྲས་ཏེ་དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དར་བསྣམས། སྔགས་པ་ཞིག་གིས་སྔགས་པའི་གཡང་མདའ་འཛིན། དེ་དག་གི་མཇུག་ཏུ་རྟ་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་གོ་རིམ་བཞིན་གྲལ་བསྒྲིགས་ཏེ། གནའ་བོའི་དམག་མིའི་རུ་དཔོན་ཞིག་གིས་འཁོར་གསུམ་ལུས་ལ་སྤྲས་ཏེ་རང་གི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་རུ་དཔུང་གི་སྣེ་དྲངས་ནས་གཡུལ་ལ་ཆས་པ་ལྟར་སྡང་དགྲ་བོས་མཐོང་དུས་སྙིང་རྩ་འདར་བ་ཞིག་བྱས་ནས་བསྐྱོད། དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་དང་དེ་དག་གི་གོ་རིམ་ནི༡ཚེ་སྲོག་སྐྱོབ་པའི་དགྲ་ལྷ། ༢བསྟན་པ་རྒྱས་པའི་དགྲ་ལྷ། ༣མི་གྲངས་སྤེལ་བའི་དགྲ་ལྷ། ༤དགྲ་སྡང་འདུལ་བའི་དགྲ་ལྷ། ༥གནོད་བྱེད་འདུལ་བའི་དགྲ་ལྷ། ༦དཀོར་གནོད་སྤེལ་བའི་དགྲ་ལྷ། ༧མི་ཚེ་བསྲིངས་བའི་དགྲ་ལྷ། ༨མཛེས་བརྗིད་རྔམས་པའི་དགྲ་ལྷ། ༩དཔའ་རྩལ་བསྐྱེད་པའི་དགྲ་ལྷ། ༡༠དཔའ་བརྗིད་བཙུན་པའི་དགྲ་ལྷ། ༡༡ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་དགྲ་ལྷ། ༡༢སྙན་པ་ཐོབ་པའི་དགྲ་ལྷ། ༡༣བསམ་དོན་འགྲུབ་འི་དགྲ་ལྷ་བཅས་ཡིན། དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དར་གྱི་ཐོག་མ་དེའི་ཚོས་གཞི་དཀར་པོ་ཡིན་པས་ཆ་ནས་དགྲ་ལྷའི་དར་ཐུག་དཀར་པོ་ཞེས་ཟེར་ལ་དེ་ནི་ཚོ་བ་གཞན་དག་གི་མིས་བསྣམས་མི་ཆོག དེ་ངེས་པར་སྒྲོམ་ཚོ་བའི་སྟག་ཤར་ཞིག་གིས་རྟ་དཀར་པོ་ཞིག་ལ་ཞོན་ཏེ་འཁོར་གསུམ་ལུས་ལ་སྤྲས་ནས། དགྲ་ལྷའི་དར་ཐུག་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཐོག་མ་དང་རྟ་རྒྱུག་གི་འགོ་མར་བསྣམས་ནས་རྒྱུག་དགོས་བའི་གོམས་སྲོལ་ཞིག་སྤྱི་ཚོགས་སྔོན་གྱི་དུས་ནས་ཆགས་ཡོད། རྟ་བ་རྣམས་གོ་རིམ་བཞིན་བཤར་སྟེ་ཐོག་མར་སྡེ་བའི་འདབས་ཀྱི་“གཡུལ་འགྱེད་བསང་ཁྲི”སྟེ་ཡོངས་གྲགས་ལ་“བསང་ཁྲིའི་སྒང”ཞེས་འབོད་པར་འབྱོར་རྗེས། སྡེ་མི་ཡོངས་ཀྱིས་བསང་མེ་གསོས་ནས་མཉམ་དུ་སྤྱི་བསང་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཕུལ་ཏེ་བསང་དུད་དགུང་དང་མཉམ་པར་བྱེད། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསང་ཁྲི་ལ་སྐོར་བ་རྒྱག་བཞིན་མེས་པོ་ནས་བརྒྱུད་པའི་རང་གི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་གི་བསང་རྩི། བོད་ཀྱི་སྲིད་པའི་ལྷ་ཆེན་དང་། ལྷག་པར་ཁྲི་ཀ་གསེར་མོ་ལྗོངས་ཀྱི་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་དང་སྡེ་འདིའི་ཡུལ་ལྷ་གསུམ་གྱི་ནུས་མཐུ་དང་གནས་རིའི་རང་བྱུང་གི་ཁོར་ཡུག་སོགས་ལ་སྙན་ངག་གི་ཉམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་དང་བཅས། མཆོད་བཀུར་བྱེད་པ་པོ་སྡེ་འདི་དང་མི་སྒེར་ཁོ་རང་ལ་དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྡོང་གྲོགས་གཡེལ་བ་མེད་པར་མཛད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གྱིས་བསང་རྩི་བར་བྱེད། བསང་མཆོད་གྲུབ་རྗེས་རྟ་བ་རྣམས་གྲལ་བསྒྲིགས་པའི་མདུན་དུ་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་ལྷ་གསེར་ལྗོངས་མཐོན་པོ་དང་ཀླུ་བདུད་བཙན་དམར། གཉན་ཆེན་ཕོ་བ་རོག་པོ་གསུམ་གྱི་བསང་མཆོད་དང་། རླུང་རྟ་སྡེ་བཞི། དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་འཕྲིན་བཅོལ་སོགས་འདོན་ལ། དེ་ནས་རྒྱུ་སྦྱོར་ཡོན་གྱི་བདག་པོ་དང་། བདག་པོའི་བེར། ཁྲབ། རྨོག མདུང་། མདའ། གཞུ། རྟ། ཤང་ལང་། རལ་གྲི་སོགས་དགྲ་ལྷའི་བསྲུང་བར་བཀོད་པ་སྟེ། “ཀྱེ་དགྲ་ལྷ་འཁོར་བཅས་སྙན་གསོན་ཅིག། ཁྱེད་རྣམས་མཆོད་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས།། རྒྱུ་སྦྱོར་ཡོན་གྱི་བདག་པོ་ཡི།། ལུས་ལ་གྱོན་པའི་བེར་ཆེན་གྱི།། གོང་བ་ཕུ་རུང་སྟོད་ཁེབ་ལ།། སྲ་བརྟན་རྡོ་རྗེའི་དགྲ་ལྷ་བཀོད།། བསྲུང་སྐྱོབས་མཛོད་ལ་བསམ་དོན་སྒྲུབས།། རྟག་ཏུ་མེལ་ཚེ་སྡོང་གྲོགས་མཛོད།།”ཅེས་བདག་པོའི་བེར་དང་། “ཀྱེ་དགྲ་ལྷ་འཁོར་བཅས་སྙན་གསོན་ཅིག། ཁྱེད་རྣམས་མཆོད་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས།། རྒྱུ་སྦྱོར་ཡོན་གྱི་བདག་པོ་ཡི།། གྱོན་པའི་ཁྲབ་ཆེན་དམུ་ལུགས་ཀྱི།། ཁྲབ་སྟོད་གོང་བ་འཕུ་དོང་ལ།། མི་ཕུག་སྲ་བརྟན་དགྲ་ལྷ་བཀོད།། རྐེད་པ་མཐུ་བ་གཤམ་སྐོར་ལ།། མི་ཆོད་མི་བཤིག་དགྲ་ལྷ་བཀོད།། ཕྱི་ནང་བར་གསུམ་ཐམས་ཅད་ལ།། ཚེ་ལྷ་སྲོག་ལྷའི་དགྲ་ལྷ་བཀོད།། སྲོག་སྐྱོབས་ལུས་ནི་སྲུངས་བར་མཛོད།།”ཅེས་བདག་པོའི་ཁྲབ་སོགས་རིམ་བཞིན་བསྲུང་བར་བཀོད་རྗེས། གཡེར་གཤོང་ནོམ་ཆི་མཁན་པོ་ངག་དབང་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ（༡༨༨༢—༡༩༥༤）ཚང་གིས་ཕྱིས་སུ་མཛད་པའི་རལ་གྲི་དང་ཤིང་ལང་། མེ་མདའ་གསུམ་དགྲ་ལྷའི་བསྲུང་བར་འགོད་པའི་ཆོ་ག “གསེར་གྱི་མདངས་ལྡན་མུ་ཟི་སེར།། དུང་གི་མདོག་ཅན་ཟེ་ཚྭ་དཀར།། བོང་བའི་དཔལ་འཕྲོག་སོལ་བ་ནག། ཚད་བཞིན་སྦྱར་བའི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི།། སྒྲ་ནི་གཡུ་འབྲུག་ཁེངས་པ་འདྲ།། སྟོབས་ཀྱིས་གནམ་ལྕགས་ངར་ཡང་འཕྲོག། ཕ་རོལ་སྙིང་འགེམས་སྒྲ་ཆེན་ལ།། དགྲ་ལྷ་ཐོག་འབྲུག་གློག་གསུམ་བཀོད།།”ཅེས་སོགས་ཁ་སྣོན་མཛད་ནས་འདོན། དེ་ནས་མདའ་དང་དགྲ་ལྷའི་དར་འཛིན་པའི་རྟ་བ་རྣམས་རྟ་ཐོག་ཏུ་བུད་ནས་རང་རང་གི་མདའ་དང་དགྲ་ལྷའི་དར་དག་དགུང་དུ་འཕྱར། རྟ་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་རྟ་ཐོག་ཏུ་བུད་རྗེས་རྟ་ཐོག་ནས་སྔགས་པ་དག་དང་མཉམ་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་སྒྲོལ་མ་ཚར་གསུམ་འདོན་པར་བྱེད། མཇུག་ཏུ་སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་གསང་མཐོ་ལ་དྲག་པོ་དང་བཅས།“བསྭོ་མཐུ་ཆེན་དགྲ་འདུལ་མགོན་པོ་ལེགས་ལྡན་སོགས།། རིག་འཛིན་དགྲ་ལྷའི་ཚོགས་རྣམས་སྙན་གསོན་ཅིག། སངས་རྒྱས་བསྟན་དང་འགྲོ་བའི་བདེ་སྐྱིད་ལ།། གནོད་འཚེ་བྱེད་པའི་བསམ་ངན་དགྲ་སྡེའི་ཚོགས།། ཐུགས་དམ་མ་བསྙེལ་བསྒྲལ་བའི་དུས་ལ་བབས།། རང་ཕྱོགས་ལུས་ལ་མཚོན་ཆའི་གནོད་པ་བཟློག། རྟ་རྒྱུག་འགྱེལ་རྡེབ་ཆད་ལྷོད་མ་བྱེད་ཅིག། མདའ་མདུང་མཚོན་ཆའི་རྣོ་རྩེ་མ་ཆག་ཅིག། རང་གི་བུ་རྟའི་ཁ་འཛིན་རྒྱབ་བརྟེན་མཛོད།། ཀི་བསྭོའི་འབྲུག་སྒྲས་དགྲ་ལྷའི་དམག་བསྐུལ་ཏེ།། ཆར་སྤྲིན་ལྟ་བུར་དམག་གི་དཔུང་བསྐྱེད་ལ།། མཐུ་རྩལ་གནམ་ལྕགས་ཐོག་གི་མདའ་རྒོད་ཀྱིས།། དགྲ་སྡེ་བྲག་རི་འཇོམས་པའི་དུས་ལ་བབས།། མགྱོགས་པའི་རྟར་ཞོན་སྲ་བའི་གོ་གྱོན་ལ།། རྣོན་པོའི་མཚོན་ཐོགས་འཇིགས་པའི་ཆ་ལུགས་ཀྱིས།། རབ་ཁྲོས་རྔམས་པས་དགྲ་བོའི་ཡུལ་དུ་ཆོས།། ཆོས་ཆོས་དགྲ་བོའི་ཡུལ་དུ་ད་ཆོས་ཅིག། རྒྱུགས་རྒྱུགས་དགྲ་བོའི་ཡུལ་དུ་ད་རྒྱུག་ཅིག། དགྲ་བོའི་མི་ནོར་ཐལ་བར་རྡུལ་དུ་རློག། སྐྱེས་པ་དར་མའི་སྲོག་རྩ་དམར་པོ་ཆོད།། འོག་རྟ་བུ་དང་ཆུང་མ་སྒོ་ནོར་ཆོམས།། གནམ་ལྕགས་སེར་བས་ལོ་ཏོག་ཆེམས་ལ་ཕོབས།། ནད་ཡམས་ཐན་ལྟས་དགྲ་བོའི་ཡུལ་ཁམས་ཁོངས།། མིང་ཙམ་མ་བཞག་ཐལ་བའི་རྡུལ་དུ་རློག། སྲ་བའི་གོ་ཆ་རྣོ་བའི་མཚོན་ཆ་དང་།། དཔའ་རྩལ་ལྡན་པའི་མི་ཕོ་གཞོན་པའི་རྟ།། ལས་བྱེད་ཞུབ་ཅན་དམག་གི་དཔུང་ཚོགས་ལ།། དགྲ་ལྷ་ལུས་དང་གྲིབ་མ་ལྟར་འགྲོགས་ཏེ།། དགྲ་སྡེ་ཕམ་པའི་རུ་དར་ས་ལ་བསྙོལ།། རང་ཕྱོགས་རྒྱལ་བའི་བ་དན་དགུང་ལ་སྒྲེངས།། ཕ་རོལ་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བའི་གྲགས་དཀར་གྱིས།། ཕྱོགས་ཀུན་རྣམ་པར་ཁྱབ་པའི་བཀྲ་ཤིས་སྩོལ།།”ཞེས་སོགས་ཌ་དྲིལ་ཀྱི་རོལ་མོ་དང་རབ་ཏུ་འཇིགས་རྔམས་ཀྱི་དབྱངས་རྟ་དང་བཅས་གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་ཆོ་ག་འདོན། གཡུལ་འགྱེད་ཀྱི་ཆོ་གའི་མཇུག་ཏུ་རྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཀི་བསྭོ་ལྷ་རྒྱལ་ཐེངས་གསུམ་ལ་འཐེན་རྗེས་སྔར་གྱི་གོ་རིམ་བཞིན་སྡེ་སྟོད་ཀྱི་ཀྱི་རྟ་རྒྱུག་ཐང་དུ་བཤར། སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་བའི་སྐབས་སུ་བསང་ཁྲིའི་སྒང་དུ་སྡེ་འདིའི་རྒྱ་ཚོ་བའི་རྒྱ་ལྷ་བ་ལ་ལྷ་བབས་ཏེ་མཚོན་ལས་བྱེད་པ་དང་སྡེ་འདིའི་ལོ་གཅིག་གི་བྱ་བ་ལམ་འགྲོ་སོགས་ལ་རིམ་གྲོ་གསུང་སྲོལ་ཡོད། རྟ་རྒྱུག་ཐང་ལ་ཐོན་རྗེས་རྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདུད་རྩི་ཆང་གིས་མཆོད་པ་ལན་གསུམ་འཕངས་རྗེས། དགྲ་རླུང་གི་རྟ་རྒྱུག་གི་དངོས་གཞིའི་ཆོ་གའི་འགོ་འཛིན། ཐོག་མར་སྡེ་དཔོན་གྱིས་སྒྲོལ་མའི་ཀྭ་འཛུགས་ཀྱི་གཡང་མདའ་བསྣམས་ནས་ལྷ་འབོད་དང་ཀི་འབོད་བྱེད་བཞིན་ས་གནོན་གྱི་ཚུལ་དུ་རྟ་རྒྱུག་བྱེད། དེའི་རྗེས་སུ་སྒྲོམ་ཚོ་བའི་སྟག་ཤར་ཞིག་གིས་དགྲ་ལྷའི་དར་ཐུག་དཀར་པོ་རྟའི་བང་ནས་སྐོར་བཞིན་རྒྱུག དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱ་རྩལ་ལྡན་པའི་སྔགས་པ་ཞིག་གིས་སྔགས་པའི་གཡང་མདའ་བསྣམས་ནས་ཀུ་འབོད་དང་བཅས་རྒྱུག དེ་ནས་སྟག་ཤར་ཞིག་གིས་རྟའི་བང་ནས་མེ་མདའ་སྐོར་བཞིན་ཚོ་དགྲའི་སྟེང་ལ་མེ་མདའ་འཕེན་བཞིན་རྒྱུག་སྟེ་དགྲ་རླུང་གི་རྟ་རྒྱུག་གི་དབུ་འཛིན་པར་བྱེད། རྟ་རྒྱུག་གི་བར་གསེང་ཁྲོད་ནས་རྟའི་བང་ནས་ཚོ་དགྲའི་སྟེང་ལ་མེ་མདའ་ཕོག་རག་བར་དུ་རྒྱུག ཚོ་དགྲ་ལ་མེ་མདའ་ཕོག་ནས་འགྱེལ་དུས་སྡེ་བའི་སྐྱེས་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀི་བསྭོ་ཆེ་ཆེར་ཐེངས་གསུམ་སྒྲོག་པ་དང་མཉམ་དུ། ལོ་དེའི་གཉེར་དཔོན་གྱིས་ཤང་ལང་འདོམ་ཚད་ཅན་ཞིག་གནམ་ལ་ཕྱར་ནས་ཀི་འབོད་སྒྲོག་བཞིན། གར་མ་འཆམ་གྱི་རྣམ་པ་དང་བཅས་ཚོ་དགྲའི་སྟེང་དུ་རྒྱུག་སྟེ་ཚོ་དགྲ་གཏུབ་པར་བྱེད། ཚོ་དགྲ་གཏུབ་མཁན་གྱིས་ཚོ་དགྲ་གཏུབ་ཞོར་དུ་ངག་ནས་“ལྷ་དང་སྲུང་མའི་བདེན་སྟོབས་ཀྱིས།། རྩྭ་འདི་ཕྱིན་ལོག་གཅུས་པ་ལྟར།། དགྲ་བོའི་ཡན་ལག་རྒྱབ་ཏུ་གཅུས།། རྩྭ་ཡི་རྩེ་མོ་བཅད་པ་ལྟར།། དགྲ་བགེགས་རྣམས་ཀྱི་མགོ་བོ་གཅོད།། རྩྭ་ཡི་རྩ་བ་བཅད་པ་ལྟར།། དགྲ་རྐུན་གདུག་པའི་རིགས་རྒྱུད་གཅོད།། རྩྭ་འབྲུ་རླུང་ལ་བསྐུར་བ་བཞིན།། དགྲ་བོའི་ཁ་རྗེ་རླུང་ལ་སྐུར།། རྩྭ་སྙིང་ཐང་ལ་ཕྱུང་བ་བཞིན།། དགྲ་སྙིང་ཕྱུངས་ལ་སྒྲོལ་བར་མཛོད།།”ཅེས་པ་ངག་ནས་འདོན་བཞིན་ཚོ་དགྲའམ་རྩྭ་གཟུགས་ཤུལ་མེད་དུ་གཏུབ་པར་བྱེད། ཚོ་དགྲ་ལ་མེ་མདའ་འཕང་ནས་རྫོགས་མཁན་དེ་ལ་བརྩི་མཐོང་དང་ལས་ཡག་པོ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་སྡེ་གཞུང་ནས་དགའ་རྟགས་གྱ་ནོམ་པ་སྟེར། ཚོ་དགྲ་གཏུབ་སྟེ་དགྲ་འདུལ་རྗེས་སྡེ་བའི་སྐུ་རིམ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ལ། ཚོ་དགྲ་གཏུབ་ཤུལ་དུ་ཡང་དགྲ་བོའི་ཁ་རྗེ་དབང་ཐང་ཤུལ་མེད་རྗེས་མེད་མཚོན་བྱེད་དུ་རྟ་བ་འགས་མེ་མདའ་འཕེན་པར་བྱེད། དེའི་རྗེས་དགྲ་བགེགས་ཆམ་ལ་ཕབ་པའི་དགའ་སྟོན་གྱི་རྣམ་པ་མཚོན་བྱེད་དུ་རིམ་བཞིན་རྟ་རྒྱུག་འགྲན་བསྡུར་བྱས་ནས། རྟའི་མགྱོགས་ཚད་ཀྱི་ཨང་རིམ་བསྒྲིགས་ཏེ་རིམ་པ་མཐོ་དམའ་ལ་གཞིགས་ནས་སྡེ་གཞུང་ནས་དགའ་རྟགས་སྟེར། དེང་དུས་རྟའི་བང་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་ལས་མེད་མོད། སྔོན་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་བའི་ནང་རྟའི་བང་རྒྱུག་འགྲན་པ་ལས་གཞན་རྟའི་གོམ་འགྲོས་འགྲན་པ་དང་རྟའི་བང་ནས་ཁ་བཏགས་ལེན་པ། སྐྱ་རྩལ་ངོམས་པ་སོགས་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་འདུག་ཟེར། རྟ་རྒྱུག་གི་རིམ་པ་མཇུག་རྫོགས་རྗེས་རྟ་བ་རྣམས་སྔར་གྱི་གོ་རིམ་བཞིན་རང་རང་གི་རྟ་ལ་བྱོན། དེ་ནས་སྔགས་པའི་གྲས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་དར་ནག་ཚོ་དགྲའི་བེམ་རོའི་ཕྱོགས་སུ་ཕྱར་ནས་གཡུག་པ་དང་། རྟ་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་རང་གི་མཚོན་ཆ་ཚོ་དགྲའི་བེམ་རོའི་ཕྱོགས་སུ་ཕྱར་ནས་གཡུག་པ་སོགས་བྱས་ཏེ། གནོད་བྱེད་ཀྱི་དགྲ་བགེགས་བྱད་མ་ཀུན་དྲུངས་ནས་མེད་པར་བྱས་ཟིན་པའི་དགྲ་མེད་ཤུལ་མེད་ཀྱི་ཆོ་ག་སྤེལ། དེ་ནས་རྟ་བ་རྣམས་བཤར་ཏེ་སྡེ་བའི་སྟོད་ཀྱི་“རྡོ་རྩི་སྒང”ཞེས་པའི་གནས་སུ་འབྱོར་རྗེས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྲུང་འཁོར་བསྒོམས་ཏེ་འགྲོ། སྔགས་ཁང་གི་གཡོན་གྱི་ཐང་ཆེན་དུ་འབྱོར་རྗེས་རྟ་བ་རྣམས་སྔགས་ཁང་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་ཏེ་གྲལ་བསྒྲིགས་རྗེས། སྔགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྔགས་ཁང་གི་ཁང་ཐོག་ཏུ་ནས་དཀར་སོགས་ཀྱིས་དགྲ་ལྷ་མཆོད། ངག་ནས་“བསྭོ་བསྭོ་ཆ་བོ་ལྷ་རྒྱལ་ལོ། བསྭོ་་བསྭོ་ཆ་བོ་ལྷ་རྒྱལ་ལོ། དགྲ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་སོ་ཡར་ལ་བསྟོད།”ཞེས་སྔགས་པ་དང་རྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྐད་གསེང་མཐོན་པོའི་སྒོ་ནས་བསྒྲགས་རྗེས། སྔགས་པའི་དབུ་མཛད་ཀྱིས་གདངས་སྙན་པ་དང་བཅས། “ཀྱེ་སྔོན་གྱི་བསྐལ་བ་དང་པོ་ལ།། ཡེ་རྔམས་གཉིས་ནི་འཁྲུགས་པ་ལ། །ཡེ་ཡི་ལྷ་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི།། དམག་རྣམས་ཆས་ནས་རྔམས་ཡུལ་སོང་།། རྔམས་ཀྱི་ཐུགས་དམར་བུ་དགུ་བསད།། གཡས་པ་དགུ་ཡིས་ལྷ་ངོ་བསྟོད།། ཀི་སྒྲ་བསྭོ་སྒྲའི་བར་སྣང་གང་།། ཆ་སྒྲ་ལྷ་རྒྱལ་ནམ་མཁར་གྲགས།། སྔོན་བྱུང་སྲིད་པར་དེ་ལྟར་ལགས།། དེ་རིང་བདག་དང་རྒྱུ་སྦྱོར་གྱིས།། དགྲ་བསད་ལག་པས་གཡས་བསྟོད་བཞིན།། དགྲ་ལྷ་གཉན་པོ་མཆོད་བསྐུལ་བྱ།།”ཞེས་སོགས་སྔོན་གྱི་བསྐལ་བ་དང་པོ་ལ་ཡེ་རྔམས་གཉིས་འཁྲུགས་ཏེ་རྔམས་ཀྱི་ཐུགས་དམར་བུ་དགུ་བསད་པའི་དཔང་རྟགས་སུ་ལག་གཡས་བཅད་ནས་ཡོང་བ་བཞིན། དེ་རིང་བདག་དང་རྒྱུ་སྦྱོར་ཡོན་བདག་གི་དགྲ་བོ་བསད་ནས་ལག་གཡས་དཔང་རྟགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བསྣམས་པའི་མཚོན་བྱེད་དུ་ལུག་ཅིག་གི་ལག་གཡས་སྔགས་པ་ཞིག་གིས་དགུང་ནས་སྐོར་བཞིན། དགྲ་ལྷའི་དཔངས་བསྟོད་དང་བཀྲ་ཤིས་བརྗོད་རྗེས་དགྲ་ལྷ་བཅུ་གསུམ་གྱི་དར་དང་གཡང་མདའ་སོགས་སྔགས་ཁང་དུ་བསྡུ་གསོག་བརྒྱབ་སྟེ་རྟ་བ་རྣམས་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག རང་ཁྱིམ་ནས་ཕྱིར་འོང་རྗེས་སྔགས་ཁང་གི་སྐུ་མཁར་མདུན་གྱི་ཇ་ཆང་འོ་གསུམ་གྱི་ཕུད་དང་དགྲ་ལྷའི་དཔའ་རྫས་སོགས་དངོས་གྲུབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རྟ་བ་རྣམས་དང་སྡེ་བའི་རྒན་གཞོན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁ་ལ་རེག་པར་བྱེད། དེ་ནས་སྔགས་ཁང་གི་སྒྲོལ་མའི་སྐུ་མཁར་ལས་དམུ་ཐག་འཐེན་ཏེ་སྡེ་བའི་སྐྱེས་པ་རྣམས་དམུ་ཐག་ལ་འཇུས་ནས་བཀྲ་ཤིས་ལྷ་རྒྱལ་གྱི་ཀི་བསྭོ་སྒྲོག་བཞིན་དགྲ་རླུང་གི་ཆོ་ག་མཇུག་རྫོགས་པར་བྱེད། མཇུག་ཏུ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གཉེར་བ་ཞིག་གིས།“ངེད་སྐུ་རྒྱལ་བོད་ལ་ཆོས་ཤིག་དར།། ཆོས་མ་དར་གོང་ལ་དུང་ཞིང་དར།། དུང་དཀར་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྣ་འདྲེན་རེད།། ཆོས་ཡང་ཡང་དར་གྱི་སྨོན་ལམ་འདེབས།། ངེད་སྐུ་རྒྱལ་བོད་ལ་གླུ་ཞིག་དར།། གླུ་མ་དར་གོང་ལ་ཆང་ཞིག་དར།། ཆང་བདུད་རྩི་གླུ་ཡི་སྣ་འདྲེན་རེད།། གླུ་ཡང་ཡང་ལེན་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས།།”ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་བཀྲ་ཤིས་པའི་གླུ་ཞིག་གིས་དགྲ་རླུང་གི་མཇུག་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བར་བྱེད། དེ་ནས་ཕྱི་དྲོར་སྡེ་གཞུང་གིས་ཆང་ཁ་བཟུང་སྟེ་སྡེ་འདི་དང་ཕྱོགས་གཞན་ནས་འོང་བའི་ལྟད་མོ་བ་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ནམ་གུང་བར་གླུ་གར་གྱི་རྩེད་འཇོར་རོལ་ནས་རུས་འདའ་བར་བྱེད་དོ།།
   Amdo  subjects 730 For more information about this term, see Full Entry below.Subjects Cultural RegionsTibetan and Himalayan Cultural RegionsCultural TibetNortheastFull EntryRelated Subjects (5)Related Audio-video (42)Related Texts (26) Modern Creative Literature  subjects 1603 For more information about this term, see Full Entry below.Subjects Tibet and HimalayasBibliographic ClassificationTibetan and HimalayanTibetan LiteratureFull EntryRelated Subjects (1)Related Audio-video (42)Related Texts (20) Triga  places 1176 For more information about this term, see Full Entry below.Feature Type CountyPlaces EarthAsiaChinaQinghaiTsolho Tibetan Autonomous PrefectureFull EntryRelated Subjects (1)Related Places (76)Related Texts (116)Related Audio-video (81)Related Images (192)