མགར་ཐར་ནི་ཤར་མི་ཉག་རབ་སྒང་གི་དཔུང་བ་རུ་ལྗང་ལེམ་མེར་འཁོད་ནས་ཡོད་པའི་གྲུ་ག་ཞིག་དང་། འབྲོག་རོང་འདྲེས་མའི་བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་ཡུལ་གྲུ་རྣལ་མ་ཞིག་ཡིན། མགར་ཐར་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ཡི་ནང་དོན་ནི་ངག་རྒྱུན་ལྟར་ན། དེ་ཡང་དམངས་ཁྲོད་ཀྱི་བཤད་སྲོལ་ཞིག་ལ། སྔོན་བཙན་པོ་ཁྲི་སྲོང་བཙན་གྱི་བློན་ཆེན་མགར་དམ་པ་རྒྱ་ཡུལ་ནས་བྲོས་ནས་ཡོང་སྐབས། ཡུལ་འདི་ནས་རྗེས་དེད་ཀྱི་དམག་ལས་ཐར་སོང་བས་ན། མགར་དམ་པ་ཐར་པའི་གནས་སམ་མགར་ཐར་ཞེས་སུ་གྲགས། གཞན་མགར་དར་དང་གྷ་ཐག་སོགས་ཀྱང་འབྲི་སྲོལ་ཡོད་པ་མ་ཟད། མགར་དར་ནི་བོད་བློན་མགར་གྱི་རུས་རྒྱུད་དར་ས་ཡིན་པ་དང་གྷ་ཐག་ནི་མི་ཉག་གྷ་དང་འབྲེལ་ཡོད་རབས་འདུག ད་དུང་མགར་ཐར་ནི་རིག་གནས་དང་སྔོན་གྱི་ས་མིང་ཡིན་པས་དེང་གི་སྲིད་འཛིན་ཁྱབ་ཁོངས་ཞི་བདེ་ཤང་གི་ས་ཁྱོན་ལས་བརྒལ་ཏེ་ཉེ་འཁོར་གྱི་སྡེ་བ་གཞན་མང་པོ་ལ་ཁྱབ་པར་གྲགས།

དགོན་པ་དང་ལྷ་ཁང་།

མདོ་ཁམས་མགར་ཐར་བྱམས་པ་གླིང་ནི་སྤྱི་ལོ༡༧༣༠ལོར་རྒྱལ་བ་སྐུ་ཕྲེང་བདུན་པ་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོ་ཡིས་ཕྱག་བཏབ་པའི་དགེ་ལུགས་པ་ཡི་དགོན་ཆེན་ཞིག་རེད། དགོན་པ་དེ་ནི་མགར་ཐར་ཡུལ་གྱི་རིག་གནས་དང་སློབ་གསོ་ཡི་ལྟེ་གནས་ཆེན་ཤོས་དེའོ།། མགར་ཐར་དགོན་པ་ལ་བཤད་གྲྭ་སློབ་གསོ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལོ་མང་པོ་ཡི་རིང་དགོན་པ་དེས་སྐྱ་བོ་ཡི་སློབ་གསོའང་སྐྱོང་། ༢༠༡༧་ཙམ་ནས་བཟུང་དགོན་པའི་མི་སྐྱ་སློབ་གསོ་ལ་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་མ་སྤྲད་པས་མཚམས་འཇོག་དགོས་བྱུང་རུང་། དགོན་པ་དང་དགེ་འདུན་པ་སྤྱི་སྒེར་གཉིས་ནས་བོད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་གི་འདུག

མགར་ཐར་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༨༣༨ལོར་འཁྲུངས་བའི་རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་གཅིག་པ་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ཡི་འཁྲུངས་ཡུལ་ཡིན་པས། དེང་གི་མན་ཆོད་སྡེ་བ་ན་རྒྱལ་བ་གཟིམ་ཁང་ཞེས་པའི་ལྷ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཉམས་དགའ་བ་ཞིག་ཡོད། རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་ཐབ་རྡོ་དང་མ་ཎི་རང་བྱོན། དཔལ་ལྡན་ལྷ་མོའི་དྲེལ་གྱི་རྨིག་རྗེས་སོགས་གནས་ཆེན་རྩ་ཆེན་འགའ་ད་བར་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད། ད་དུང་རྒྱལ་བ་མཁས་འགྲུབ་རྒྱ་མཚོ་ཡིས་གཏེར་ལས་བཏོན་པར་གྲགས་པའི་གྲུབ་ཆུའམ་ནད་རིགས་འདྲ་མིན་ལ་ཕན་པའི་སྨན་ཆུ་རྩ་ཆེན་ཞིག་རྒྱལ་བ་གཟིམ་ཁང་གི་མདུན་རིའི་འདབས་སུ་ཡོད། 

མར་ཁུ་ཆུ་མིག་ཅེས་པའི་ཆུ་མིག་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་ཡོད། མིང་དེ་ཐོགས་དོན་ནི་རྒྱལ་བ་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་མ་ཡུམ་ཀྱིས་རྒྱལ་དབང་མངལ་ལ་སྦྲིམ་དུས། ཤིང་འཐུ་བར་སོང་ནས་ལམ་བར་དུ་ཆུ་མིག་ཞིག་གི་འགྲམ་དུ་ངལ་གསོས་ཏེ་ཆུ་འཐུང་བར་བྱེད་དུས་ཆུ་མིག་མར་ཁུར་གྱུར་པར་གྲགས།   རྒྱལ་བ་གཟིམ་ཁང་གི་མདུན་རི་དག་ལ་ཤིང་རིགས་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཡོད། དེ་ལ་དགོན་པའི་ནགས་ཚུལ་ཞེས་ཡུལ་མི་ཚོའི་གཅོད་སྲོལ་མེད།

རི་བོ་དང་ཆུ།

སྤྱིར་བ་མགར་ཐར་གྱི་ཡུལ་གྲུའི་ཆགས་ཚུལ་ནི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀུན་དུ་རི་བོ་ཆེ་ཆུང་་གིས་བསྐོར་ནས་ཡོད་པའི་གཞུང་བ་ཞིག་གི་དབྱིངས་སུ་མཐོང་བའི་ཡུལ་གྲུ་ཞིག་ཡིན། དེ་བས། རི་བོ་མང་ལ་ཀུན་གྱི་མིང་ངེས་ཅན་ཞིག་མི་འདུག  ཡིན་ཡང་། སྡེ་བ་རེ་རེར་སོ་སོའི་གཞི་བདག་ཡོད་ལ་ཡུལ་གྲུ་ཡོངས་ལ་སྤྱིའི་གཞི་བདག་ཡོད། དགོན་པ་ལྟེ་བ་བྱས་ནས་བཤད་ན། མདུན་རི་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་དེ་རྒྱང་ནས་བལྟས་ན་བཀྲ་ཤིས་རྟགས་བརྒྱད་ཀྱི་དབྱིབས་སུ་མཐོང་བའི་རི་བོ་ཆུང་ཆུང་བརྒྱད་ལྷག་ཡོད། གཡས་སུ་གཙོ་བོར་ཆག་ནང་སྡེ་བའི་གཞི་བདག་འབུལ་ལོ་སྒང་། སྨན་རྩྭ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཡོད་པའི་སྨན་རི། མན་ཆོད་སྡེ་བའི་གཞི་བདག་མཐོ་ཡས་མ། རྒྱལ་བ་མཁས་གྲུབ་རྒྱ་མཚོའི་གཞི་བདག་བཀྲ་ཤིས་རྫོང་རྒོད། མགར་ཐར་ཡུལ་སྤྱིའི་གཞི་བདག་ལྕམ་མ་དུང་ཕྲེང་། སྒ་ཆག་ལ། གཡོན་དུ་སྐུ་ཞབས་ལབ་ཙེ། རྒྱལ་བ་སྐལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་གཞི་བདག་རྨ་ཆེན་འབུམ་ར་ཞེས་པ་ཡིན་སྐད། ལི་ཐང་ལའང་གཞི་བདག་དེ་ཡོད་པར་གསུང་། རྒྱབ་རི་ལྷ་གཡག བྲག་དམར་སྒང་། ༼དེར་རྒྱལ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱ་མཚོའི་སྒྲུབ་ཕུག་ཅིག་ཡོད་སྐད།༽ རྟ་ར་ཐང་སོགས།

ཆུ་གཙོ་བོ་ནི་མགར་ཐར་བྱམས་པ་གླིང་གི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་བཞུར་བའི་ཆུ་ཆེན་ཁ། སྨན་རི་ལུང་ནས་གནས་གཟིག་ཕུག་ནས་འབབ་པའི་ཆུ་ལ་གནས་གཟིག་ཆུ། རྒྱལ་བ་གཟིམ་ཁང་གི་མདུན་ཕྱོགས་སུ་འབབ་པའི་གློ་འབབ་ཆུ།  ཆུ་བོ་འདི་གསུམ་པོ་གསུང་ནང་ལ་ཐུག་ནས་མཉམ་དུ་བཞུར་གྱིན་ཡོད།

༢༠༠༨་ལོ་ཡི་ཞི་བདེ་ཡུལ་ཚོའམ་ཤང་གི་སྲིད་འཛིན་གྱི་ཡིག་ཆ་ལྟར་ན་ཡུལ་ཚོ་འདི་ལ་སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་དང་ས་ཁྱོན་སོགས་གཤམ་གསལ་ལྟར་འདུག

དེང་སྐབས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཞི་བདེ་ཤང་（协德乡）ཞེས་འབོད་ཀྱིན་འདུག། ཡིན་ཡང་ཞི་བདེ་ཞེས་པའི་ས་མིང་དེ་ནི་གཞུང་ཡིག་གི་ནང་ཙམ་ལས་བཀོལ་ཆེན་པོ་མི་འདུག འདུས་སྡེ་དེང་སང་གི་ཁྱབ་ཚུལ་མདོར་ཙམ་བཤད་ན། ཞི་བདེ་ཤང་ནི་སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་དྲུག་དང་རུ་ཁག་ཆུང་༡༧ལས་གྲུབ་ཅིང་། སྲིད་འཛིན་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་༣༤༠.༥། རྨོ་ཞིང་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ༦.༦༨༠༠༠༥། རྩྭ་སའི་རྒྱ་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ༡༩༣.༤༣བཅས་ཡོད། ཁྱོན་བསྡོམས་དུད་ཁྱིམ་༥༢༥དང་མི་འབོར ༢༤༢༩ལྷག་ཡོད།

1. ཆག་ནང་། （街村）རྒྱ་ཆག་ནང་ཡང་ཟེར། རྒྱུ་མཚན་ནི་སྔོན་དུས་རབས་བཅོ་བརྒྱད་པའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་ཆན་ལུང་གོང་མའི་དུས་སུ། རྒྱ་མི་སྐོར་ཞིག་དེར་ཡོང་ནས་གནས་བཅའ་ནས་འདུག་སྐད། དེང་རབས་ཀྱང་རྒྱ་མིའི་རུས་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་འགའ་འདུག སྡེ་བ་འདི་ནི་ཤང་གི་ལྟེ་གནས་ཡིན།  སྡེ་བ་ཡོངས་ལ་ས་ཞིང་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༡༣༠༠༦༥༠། ས་ཞིང་ནགས་སྒྱུར¹གྱི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༤༤༢༦༢༡། རྩྭ་སའི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་༡༨༤༣༥༣༣༣བཅས་ཡོད་ལ། དུད་ཁྱིམ༧༩་དང་། མི་གྲངས་༣༢༣ཡོད།²
   1. ཞི་བདེ་ཤང་ལྟེ་བའི་སློབ་ཆུང་ནི་སྡེ་བ་འདིའི་ནང་དུ་ཆགས་ཡོད།      ད་སྐབས་སློབ་མ་གཉིས་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་ཡོད་ལ། འདི་ནི་ཤང་ཡོངས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་གཅིག་ཁོ་ན་དེ་ཡིན་པས། མགར་ཐར་ས་ཆ་ཡོངས་ཀྱི་་བྱིས་པ་རྣམས་འདིར་འདུས་ཀྱིན་ཡོད། ཡིན་ཡང་། སྐྱོ་འོས་པ་ཞིག་ལ། སློབ་གྲྭ་འདིའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་སློབ་གསོ་ཧ་ཅང་ཞེན་རྐྱེན། ལོ་དྲུག་གི་སློབ་ཐར་ཕྱིན་ཀྱང་གསལ་བཤད་སུམ་ཅུའི་སྦྱོར་ཀློག་ཡང་དག་ཞིག་ཀྱང་མ་ཤེས་ནས་ཕ་མ་ཚོ་ཡིད་མུག་པའི་གནས་སུ་སྐྱེལ་པ་མི་ཉུང་བ་འདུག
   2. ཤང་གི་འཕྲོད་བསྟེན་ལྟེ་གནས།      རྒྱ་སྨན་ཁང་ཞིག་ཡིན། ནུབ་ལུགས་སྨན་རིགས་ལས་བོད་སྨན་འཚོང་གིན་མི་འདུག ནད་པའང་མང་ཆེ་བ་ཆམ་ནད་འགོས་མཁན་དག་རེད། སྨན་པ་དང་སྨན་གཡོག་སོགས་ཁྱོན་ལས་བྱེད་མི་གསུམ་འདུག
2. 先锋村 སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་འདི་ནི་ཡོངས་དགེ། གཟིམ་ཁང་ཐོག་མ། གཟིམ་ཁང་ཞབས་མ་དང་ཕན་ཚུན་གྲོང་བཅས་རུ ཁག་བཞི་ལས་གྲུབ་ཅིང་། རྒྱུན་པར་སྲོལ་རྒྱུན་ལྟར་རུ་ཁག་སོ་སོའི་མིང་ནས་འབོད་པས་སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་ལ་བོད་མིང་ཞིག་མི་འདུག 先锋ནི་གདོང་ལེན་གྱི་དོན་ཡིན་ཞིང་རྗེས་སོར་གསར་དུ་བཏགས་པའི་རྒྱ་མིང་ཞིག་རེད། སྡེ་བ་ཡོངས་ལ་ས་ཞིང་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ ༡༤༨༠༧༤༠། ས་ཞིང་ནགས་སྒྱུར་གྱི་ཁྱོན་ནི་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༥༦༣༣༤༨། རྩྭ་སའི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་༢༠༢༥༨༤༧༨བཅས་ཡོད། ཤང་ལྟེ་གནས་ལས་1.3kmགྱི་མཚམས་སུ་ཡོད། མགར་ཐར་བྱམས་པ་གླིང་གཡས་གཡོན་གཉིས་སུ་ཆགས་ཡོད། དུད་ཚང་༡༠༡དང་མི་གྲངས༤༩༨ཡོད།
3. ཡན་ཆོད་ཁག 上农村 སྡེ་བ་འདི་ནི་རུ་ཁག་ཆུང་བ་རྒྱ་སྒོ་ལུང་མདའ། ལྕགས་མོ་ཁ། བ་ཤས་ཁ་སོགས་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ཡན་ཆོད་ཁག་ཟེར་དོན་ནི་མགར་ཐར་བྱམས་པ་གླིང་གི་སྟག་རྒྱབ་བམ་ཡན་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པས་ན། དགོན་པའི་ཡན་ཆོད་ཀྱི་རུ་ཁག་དག་ལ་ཟེར་བས་སོ།།  སྡེ་བ་ཡོངས་ལ་ས་ཞིང་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ ༩༣༠༤༦༥（930465）། ས་ཞིང་ནགས་སྒྱུར་ གྱི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༩༦༥༢༡༥.༧། རྩྭ་སའི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་༣༩༧༨༠༥༩༤བཅས་ཡོད།   ཤང་ལྟེ་གནས་ལེ་བར་བཞིའི་བར་ན་ཡོད། དུད་ཚང་༡༠༠དང་མི་འབོར༥༣༡ཡོད།
4. མགར་ཐར་ལ་ཁ། 上牧村 སྤྱིར་མགར་ཐར་ལ་ཁ་ནི་མགར་ཐར་ཡུལ་གྱི་ཕྱོགས་མཚམས་ཀྱི་འབྲོག་ཡུལ་ཡོངས་ལ་ཟེར། དེ་དག་དུད་ཚང་ཅུང་ཉུང་ལ། ལ་ལུང་སོ་སོར་ཐོར་ནས་གནས་ཡོད། ཁྱིམ་ཚང་༥༢་དང་མི་འབོར་༢༢༥ལྷག་ཡོད། རྩྭ་ས་ནགས་སྒྱུར་གྱི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༦༦༧༠༠་དང་། རྩྭ་སའི་ཁྱོན་ནི་སྨི་ གྲུ་བཞི་མ༦༢༦༠༥༨༦༧ལྷག་ཡོད།
5. མན་ཆོད་རུ་ཁག་དང་པོ། 下一村 སྲིད་འཛིན་སྡེ་བ་འདི་ནི་གསུང་གནང་། འབྲེང་བ། ཆུ་ཁ་གྲོང་དང་རང་འཐག་ཁ་སོགས་རུ་ཁག་འགའ་ལས་གྲུབ་ཡོད་ལ། སྔོན་ཆད་ཡིན་ན་མན་ཆོད་ལ་རུ་ཁག་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་དབྱེ་ཚུལ་མེད། མན་ཆོད་ནི་ཡན་ཆོད་ནང་བཞིན་མགར་ཐར་བྱམས་པ་གླིང་གི་མན་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པས་ན་ལྟོས་འཇོག་གི་དགོས་ནས་བཏགས་པ་ཞིག་རེད།   ས་ཞིང་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ ༡༦༤༧༤༩༠། ས་ཞིང་ནགས་སྒྱུར་གྱི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༧༥༠༤༤༡.༧། རྩྭ་སའི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་༢༤༣༨༡༠༣༨བཅས་ཡོད། ཤང་ལྟེ་གནས་ནས་ལེ་བར་གསུམ་གྱི་སར་གནས་ཡོད་ལ། ཁྱིམ་ཚང་༡༡༡་དང་མི་འབོར་༥༡༥ཡོད།
6. མན་ཆོད་རུ་ཁག་གཉིས་པ།  下二村 སྡེ་བ་འདི་ནི་གནས་གཟིག་ཕུག ར་མིན་གྲོང་། དཀྱིལ་ཡག གྲོང་མགོ་དང་དཀར་ཁོག་སོགས་ལས་གྲུབ་ཅིང་། ས་ཞིང་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༡༣༢༠༦༦༠། ས་ཞིང་ནགས་སྒྱུར་གྱི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ༤༣༥༨༡༧.༨། རྩྭ་སའི་ཁྱོན་སྨི་གྲུ་བཞི་མ་༢༣༠༡༨༦༩༠བཅས་ཡོད། ཤང་ལྟེ་གནས་ནས་ལེ་བར་གསུམ་གྱི་སར་གནས་ཡོད་ལ། ཁྱིམ་ཚང༨༣་དང་མི་འབོར་༣༩༥ཡོད།  

༢༠༠༩་ཡི་ལོ་ལ།་མགར་ཐར་དགོན་པའི་འཁྲིས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་འཇིགས་མེད་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱིས་བཙུགས་པའི་སྒར་འཛུགས་སློབ་ཆུང་ངམ་རེ་བའི་སློབ་ཆུང་ལ་སློབ་མ་༡༢༠ལྷག་དང་དགེ་རྒན༣འདུག སློབ་གྲྭ་དེ་བོད་སྐད་ཡིག་གི་སློབ་གསོ་ལེགས་པས་ཕྲུ་གུ་གཏང་འདོད་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་མི་མང་པོ་འདུག ཡིན་ནའང་། དེར་སློབ་ཁང་དང་དགེ་རྒན་སོགས་ཉུང་རྐྱེན་འཚོ་ཚིས་ཞེན་པའི་ཁྱིམ་ཚང་གི་བུ་ཕྲུག་དང་དྭ་ཕྲུག་མ་གཏོགས་འགྲོ་ཐུབ་ཀྱིན་མི་འདུག སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་མ་ཐོབ་པས། རྒན་སློབ་ཡོངས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་འཕྲད་ཀྱིན་འདུག དཔེར་ན། སློབ་མ་ཚོས་ལོ་དྲུག་གི་སློབ་གསོ་མྱངས་རྗེས་འབྲིང་རིམ་སློབ་གྲྭ་ལ་འགྲོ་ས་མེད་པ་དང་དགེ་རྒན་ཚོས་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་དཔེ་ཆ་མི་རྙེད་པ་ལྟ་བུའོ། ། ༢༠༡༧་ཡས་མས་ནས་བཟུང་སློབ་གྲྭ་ལ་སྲིད་གཞུང་གི་ཆོག་མཆན་མ་སྦྱིན་པས་སློབ་མཚམས་བཞག་དགོས་བྱུང་།